Nýsköpunarsjóði námsmanna bjargað

Flott framtak hjá UJ. 

Samfylkingin náði því í gegn á lokaspretti fjárhagsáætlunargerðar fyrir Reykjavíkurborg að horfið var frá því að skera Nýsköpunarsjóð námsmanna niður í 0 krónur. 

Það þótti okkur óráð nú þegar námsmönnum fjölgar og ekki verður um auðugan garð að gresja í atvinnumálum ungs fólks á næsta ári. 

Við kríuðum það út að Nýsköpunarsjóður námsmanna yrði hækkaður úr 12 milljónum í 20 milljónir. Ekki stór upphæð í hinu stóra samhengi hlutanna en skiptir gríðarlega miklu máli fyrir Nýsköpunarsjóðinn sem hefur hingað til reitt sig töluvert á framlag Reykjavíkurborgar. 

Forgangsröðun

Þegar kreppir að setjast fjölskyldur sem og einstaklingar niður og rýna í heimilisbókhaldið. Fitan er skorin burt, forgangsröðun skoðuð upp á nýtt og mikilvægustu atriðin sett á oddinn. 

Góð þumalputtaregla er eftirfarandi: 

Ef fjárútlátin eru ný af nálinni, þ.e.a.s. ef viðkomandi fjölskylda/einstaklingur hefur komist af ÁN þess að eyða í X undanfarin ár eða áratugi má líklegast skera það niður. 

Þess vegna er það mér óskiljanlegt að aðstoðarmenn þingmanna skuli lifa kreppuna af. 

Ekki er hægt að færa rök fyrir því að hér sé um atvinnusköpun að ræða (30% störf í flestum tilvikum).

Ekki er hægt að færa fyrir því rök að hér sé um grunnþjónustu að ræða.

Ekki er hægt að færa fyrir því rök að löng hefð sé fyrir aðstoðarmönnum þingmanna og að þeir geti því vart lifað án þeirra. 

Það er hægt að gera ýmislegt fyrir 60-70 milljónir á ári. Hvað kostaði aftur að halda úti eina barnageðlækninum á landsbyggðinni? 

Ó, Grænaborgin...

Dóttir mín þriggja ára kom í dag heim með skýrslu úr þemastarfi frá leikskólanum. Þar kenndi ýmissa grasa. ,,Ég sjálf/ur og líkaminn minn" var þema haustannar og ég sé ekki betur en að allir þættir mannlegra kennda hafi komið þar við sögu.

Ég er víst ein af mörgum mæðrum sem alltof oft fá á tilfinninguna að þær gefi börnunum sínum ekki nægilega mikinn tíma. En nú rifjast upp fyrir mér margar stundir með dóttur minni þar sem hún hefur uppfrætt mig um bragðlauka, hor, tásur, enni, hósta, hopp, óhollan mat, maga, skemmdar tennur, augnalit, salt & súrt, litlu beinin í eyrunum, Beethoven (Óðinn til gleðinnar, óðurinn til eyrans...), lopa, bómul, heitt & kalt, mjúkt & hart, klístur, krakka í Afríku, einhenta sjóræningja, slaka vöðva, samvinnu, hjólbörulabb, veik börn á barnaspítala Hringsins, hákarla (meinta hákarla) í fiskabúri, blóð sem geymt er í banka, kisukúk og hátterni hamstra.

Nú veit ég hvaðan hún hefur vitneskjuna. Því allt þetta lærir lítil kona í leikskóla í dag. Er það ekki stórkostlegt! Ég hef lengi sagt að íslenskir leikskólar væru á heimsmælikvarða. Og ef einhver rengir mig þá skora ég þann hinn sama á hólm á Arnarhóli með gamaldags sverð - jafnvel byssusting, hvenær sem er.

Ég þakka fyrir það framsýna fólk sem barðist fyrir faglegum, frábærum leikskólum á sínum tíma. Ég þakka starfsfólki Grænuborgar fyrir stórkostlegt starf og alúð. Snillingar, öll með tölu.

Og þó að pólitíkin geti verið gefandi, viðurkenni ég fúslega að ég óska þess oft að ég gæti skipt við dóttur mína.

Þó ekki væri nema fyrir einn og einn dag á Grænuborg...

Þorleifur maður að meiri

Þorleifur Gunnlaugsson er maður að meiri eftir atburði helgarinnar. Það er leiðinlegt að hinar mikilvægu unglingasmiðjur hafi komist í sviðsljós fjölmiðla vegna yfirsjónar Þorleifs sem svo ötullega hefur barist fyrir þeim. En hann hefur beðist afsökunar og af þessu ættu ekki að verða neinir eftirmálar, kröfur um að hann segi af sér finnast mér heldur óbilgjarnar.

Svo er vonandi að málefni unglingasmiðjanna sem og önnur mikilvæg mál sem eru undir smásjá borgaryfirvalda í yfirstandandi fjárhagsáætlanagerð, fái faglega og góða umfjöllun næstu vikurnar. Nú er lögð lokahönd á áætlunina og skilin eru tekin að skerpast.

Senn kemur í ljós hvað er á bakvið orðin fögru og úr hverju stjórnmálamenn eru gerðir.

Trúnaður

Að mínu mati er það grafalvarlegt mál að Þorleifur Gunnlaugsson hafi í ógáti sent út bréf til fjölmiðla með nafngreindum upplýsingum um erfiðar aðstæður unglingsstúlku. Þorleifur er ötull baráttumaður fyrir velferð borgarbúa en menn verða að vanda sig betur en þetta. 

Málefni unglingasmiðjanna Traðar og Stígs eru mikið til umræðu hjá borgarfulltrúum þessa dagana enda er hér um gríðarlega mikilvæga starfsemi að ræða. 

Aðgát skal þó ávallt hafa í nærveru sálar. Og við borgarfulltrúar verðum að fara vel með þann trúnað sem okkur oft er sýndur. 

Maaaaakalaust lýðskrum

Það er varla hægt annað en að mæla með þessu YouTube-myndbandi

 Það er eitthvað við lesturinn sem minnir á gamla tíma en textinn sem lesinn er upp er bara 2ja daga gamall. Hann er orðréttur upp úr grein, Riddara niðurrifsins, eftir Ragnar Halldórsson sem birtist í Fréttablaðinu í fyrradag. 

Eiríkur Örn Norðdahl les og minnir helst á suður-amerískan einræðisherra frá miðri síðustu öld.

Makalaus grein en lesturinn greinilega í góðu sambandi. 

Ég verð að hrósa innríminu sérstaklega - tökum dæmi: 

,,Það er mikill vandi

að stjórna landi

ekki síst þegar vandamálin

eru á færibandi".

Snilld. 

Nýsköpun í Elliðarárdal, siðareglur og Framsókn

Borgarráð samþykkti á fundi sínum í dag tillögu Samfylkingarinnar um að fela borgarstjóra að kanna mögulega aðkomu Reykjavíkurborgar að því að koma upp tímabundnu nýsköpunarsetri í Toppstöðinni í Elliðaárdal. Áhugamannahópur skipaður iðnaðarmönnum, arkitektum, frumkvöðlum og hönnuðum hefur unnið að þessari hugmynd um hríð. 

Toppstöðin komst í eigu Reykjavíkurborgar frá Landsvirkjun nýverið með sérstökum samningi þar sem meðal annars voru kvaðir um niðurrif hússins. Í gögnum sem áhugamannahópurinn hefur aflað liggur hins vegar samþykki forstjóra Landsvirkjunar um þessa notkun. Ýmis önnur álitaefni, m.a. umferðarmál og umhverfissjónarmið verður að hafa hugföst en þetta er þó ein af þeim góðu hugmyndum sem vert er að gefa gaum. Enda gæti hún verið innspýting í atvinnumál borgarinnar næstu mánuði og ár. 

Eins voru samþykktar siðareglur fyrir borgarfulltrúa í borgarráði í dag - hér er gamalt baráttumál Dags B. Eggertssonar á ferð og ánægjulegt að það sé loksins í höfn.

En kona bíður spennt eftir fleiri karlkyns kandítötum í formannsembætti Framsóknarflokksins. Það bætist sífellt í hópinn, tilkynningar daglega. Minnir óneitanlega á annan flokk karla sem týnist nú til byggða, einn af öðrum. 

Kannski verða þeir 13 Framsóknarmennirnir sem bítast um sætið í janúar. 

Yndislegur d´Indy

Sinfónían okkar er tilnefnd til Grammy verðlauna - bravó. Jafn gleðilegt og það var gremjulegt að Japanir skyldu afþakka komu hljómsveitarinnar vegna slæms orðspors Íslendinga á alþjóðavettvangi. Heldur fannst konu þá ástandið bitna á þeim sem síst skyldi.

Sinfónían er tilnefnd fyrir flutning á verkum eftir franska tónskáldið Vincent d´Indy. 

Á YouTube fann ég upptöku með honum sjálfum að spila Poeme des Montagnes, opus 15 nr. 2. Ef YouTube lýgur ekki þá er upptakan frá árinu 1927. Falleg tónlist. 

Tjása

Á bloggsíðu Illuga Jökulssonar má rýna í skemmtileg skoðanaskipti um íslenskun ýmissa heita sem tengjast blogggeiranum. ,,Komment" er eitt þeirra orða og nú er komin fram tillaga að íslensku heiti - alveg dásamleg tillaga.

Tjása. Dregið af sögninni að tjá. 

Hafiði heyrt það betra? 

16-25 ára og samstarf í henni Reykjavík

Góð umræða var í borgarstjórn í dag og kvöld um málefni ungs fólks í Reykjavík á tímum efnahagsþrenginga. Umræðan var að okkar frumkvæði og að endingu sammæltist öll borgarstjórn um að leita eftir samstarfi við Vinnumálastofnun og ráðuneyti mennta-, heilbrigðis-, félags- og tryggingamála.

Markmiðið er að gera tillögu að stefnumörkun og aðgerðaáætlun um hvernig Reykjavíkurborg getur í samvinnu við ráðuneytin og Vinnumálastofnun stuðlað að atvinnusköpun, atvinnutengdu námi og auknum menntunarmöguleikum ungs fólks.

Eins hófum við umræðu um aukið samstarf milli borgarstofnanna, íbúa og frjálsra félagasamtaka. Samfó og VG töluðu einum rómi um þá miklu lýðræðisvakningu sem á sér stað í samfélaginu og mikilvægi þess að borgin fangi þá bylgju með því að styrkja íbúalýðræði, auka valddeilingu til hverfanna og stuðla að aukinni virkni meðal íbúanna.

Kynbundinn launamunur

Þetta er með öllu ólíðandi. Sérstaklega nú í upphafi efnahagslægðar en sagan sýnir að kynbundinn launamunur eykst í harðæri.

Enn og aftur sannast það að ætlum við að bægja þessum landsins forna fjanda frá þarf að samþætta kynjasjónarmið æðstu stjórnum, setja málið stíft á dagskrá og hvika hvergi. Það þarf pólitískan vilja, kraft og þor. Það þarf að ráða konur í stjórnunarstöður, það þarf að gæta grimmilega að réttlátri skiptingu karla og kvenna í ráðir, stjórnir og nefndir og það þarf að útbúa tæki á borð við óháð starfsmat.

,,Það þarf að hugsa um þessi mál sem hvítvoðung á brjósti" sagði skemmtilegur femínisti eitt sinn við mig. Jafnréttið kemur nefnilega ekki með kalda vatninu og gerist ekki af sjálfu sér.

Reykjavíkurlistinn hafði þessi mál einmitt á brjósti en nýjasta rannsóknin sýnir að á milli áranna 1999 og 2007 fór kynbundinn launamunur hjá Reykjavíkurborg, þeim risastóra starfsstað, úr 15% í 4%. Það er árangur.

19,5% ómálefnalegur munur á launum karla og kvenna á Íslandi er hneisa.

Hvernig er staðan hjá fólkinu í borginni?

Þessari spurningu ætlar Reykjavíkurfélag Samfó að svara í kvöld, 26. nóvember, á opnum fundi í Ölduselsskóla. Við ætlum þó ekki að svara þessu sjálf heldur munu fulltrúar frá SAMFOK, ÍR, kirkjunni, þjónustumiðstöðvum, Ungmennaráðum, Félagi eldri borgara, Reykjavíkurdeild Rauða Krossins, Myndlistaskólanum, Alþjóðahúsi, ÍTR, leikskólum og skólum borgarinnar leita svaranna með okkur. Allir velkomnir meðan húsrúm leyfir.

Nefndin.

Kærleikskúlan

Í dag var Halaleikhópnum afhent Kærleikskúlan. Kúlan sú er hönnuð af Gjörningaklúbbnum og er ákaflega kyssileg eins og sjá má hér. Það er Styrktarfélag lamaðra og fatlaðra sem veitir kúluna ár hvert og selur svo óróa á aðventu til styrktar starfseminni.

Pabbi minn Sturla Þengilsson hefur starfað í stjórn Styrktarfélagsins í fleiri ár ef ekki áratugi - og nú er hann formaður stjórnar. Pabbi fékk lömunarveikina sem barn og er bæklaður á öðrum fæti. Lömunarveikin varð að faraldri í Reykjavík á 6. áratugnum og ekki sluppu öll börn jafn vel og pabbi.

Styrktarfélagið er heppið að njóta krafta pabba og það er engan bilbug á félaginu að finna í kreppunni. Meðal annars vígðu þau nýbyggingu við húsnæði sitt að Háaleitisbraut fyrir skömmu.

Háskólabíó

Megi forsvarsfólk opnu borgarafundanna fá þakkir fyrir sitt framtak. Fundurinn í kvöld var gríðarlega kröftugur og voru Þorvaldur Gylfason og Margrét Pétursdóttir fremst meðal jafningja. 

Það er grátlegt að gjáin milli þings og þjóðar hafi fengið óhindrað að breikka svo síðastliðin áratug að fundir sem þessir nái flugi fyrst þegar íslenskt samfélag logar stafna á milli. 

Samtal þings og þjóðar á að vera sífellt og lifandi. Það er hlutverk stjórnmálafólks framtíðarinnar að sjá til þess. 

Þegar ég verð sextug

Undarlegur hrollur læddist upp eftir bakinu á mér við lestur þessa ljóðs: 

Þjóðskörungur

leiddi þjóð sína

ódeigur

inn í árþúsund

nýrra vona, 

nýrra hugsjóna.

Heill sér þér Davíð

Hannesar jafni. 

Ljóðið er eftir Halldór Blöndal. Frumflutt í sextugsafmæli vinar hans Davíðs Oddssonar. Og ort til hans. Ekki eru það öfugmælin sem valda hrollinum heldur eitthvað annað sem tengist körlum sem of lengi hafa setið á valdastólum. Nú er ég komin á hættulegu kvenrembu-fínu-línuna mína og ætla því að láta staðar numið. 

En ég segi þó þetta: Þegar ég verð sextug þá vona ég sannarlega og innilega að Bryndís Ísfold, Sigríður Ingibjörg og aðrar stórvinkonur mínar úr pólitíkinni yrki ekki upphafið ljóð til mín og lesi upp í stórum sal fullum af fólki. (Heill sér þér Oddný, valdanna kyrja...)

Ég vona að við fáum okkur bara í glas og skellum okkur svo í karókí. 

Saga af lítilli þjóð

Þetta ljóð fékk ég sent frá félaga mínum Reyni en hann er faðir 11 ára upprennandi skáldkonu - Þórhildar Reynisdóttur. Ég fékk leyfi þeirra til að birta ljóðið hér. 

Ég ætla að segja þér sögu af lítilli þjóð,
sem stritað hefur í aldir sæl og rjóð.

Allir vildu vel og hjálpuðust að,
Það var í þátíð, þannig var það,

Svo tók yfir þjóðina klár maður mjög,
þó hann og hans menn þekktu engin lög,

Hans flokksmenn hræddir fylgdu með,
þorðu ekkert að segja enda bara peð,

úr ráðherrastóli hann gamall steig niður,
héldu þá menn að yrði loks friður,

En þá fór hann í bankann og tók fjármálin yfir,
og flokkurinn í hans stjórn enn lifir,

Hann neitaði vexti að lækka,
og í staðinn skuldir fólksins hækka,

Hann tók sína menn á næturfund,
þeir keyptu banka, léttir í lund,

og menn á hausinn fara eftir hlutabréfaleik,
því þjóðin sparaði ekki og er peningaveik,

Nú er það svart og engin von,
og hver verður NÆSTI Davíð Oddsson?

Fólkið & flokkurinn

Ég lít ekki svo á að réttmæt krafa fólksins um kosningar snúist um flokkshagsmuni. Að þeir sem vilji kosningar séu að hugsa um flokkinn, ekki fólkið. Ég styð minn flokk til allra góðra verka og get vart hugsað þá hugsun til enda að annar flokkur væri í samstarfi við Sjálfstæðisflokkinn í þessum hremmingum.

En þegar kemur að réttmætri kröfu fólksins um kosningar, sem og kröfu til þess að ráðherra bankamála segi af sér er ég Ingibjörgu Sólrúnu ósammála. Mér fannst hún gera því skóna í gær að þeir sem vilji kosningar, vilji þær af því Samfylkingin er í sterkri stöðu og það henti henni ágætlega núna. Það er ekki svo. Við viljum kosningar áður en kjörtímabilið er úti því ríkisstjórnin þarf að endurnýja umboð sitt. Þingmennirnir verða að leggja störf sín í dóm kjósenda.

Allt er gjörbreytt. Eftir ótrúlegar hamfarir blasir við allt annað landslag og nýir árfarvegir hafa myndast. Þetta er ekki sama Ísland og vorið 2007. Langt í frá. Lýðræðisvakning hefur átt sér stað á Nýja-Íslandi og takturinn er þungur. Stjórnvöld verða að dansa með. Eina aðferðin til að tryggja að Alþingi endurspegli þetta nýja landslag er að efna til kosninga og í framhaldinu verður til ný ríkisstjórn. Þjóðin getur ekki haldið niðri í sér andanum í þrjú ár til viðbótar.

Krafan um að einhver segi af sér er líka afar réttmæt. Og nú er ég ekki bara að vísa til afsagna Seðlabankastjóra og þeirra sem fóru fyrir eftirlitsstofnunum, heldur stjórnmálamanna úr báðum stjórnarflokkum. Ég er að vísa til ráðherra fjármála og viðskipta. Ég er ekki sammála því að bíða verði rannsóknar á því hver raunverulega á sökina. Það er þæfingur og gamaldags viðhorf í þessu samhengi. Sök er eitt - ábyrgð er annað. Nútímalegir, evrópskir jafnaðarmenn vita það.

Björgvin er ekki sekur en hann ber ábyrgð sem ráðherra. Bankakerfið hrundi á vakt Björgvins og Árna Mathiesen, hversu vel eða illa sem fólki finnst þeir hafa staðið sig og hversu stór eða lítil sök þeirra reynist vera. Þeir flutu kannski sofandi að feigðarósi eins og svo ósköp margir aðrir. En ólíkt okkur sem erum leikmenn á velli, á varamannabekk eða úti í kanti - þá sitja þeir á valdastólum. Og þeirra er ábyrgðin.

Og fyrst ég er farin að grípa til fótboltalíkinga þá mætti allt eins fjalla um þessa hlið málsins sem inn-á-skiptingu. Ráðherrum skipt út af og öðrum inn á. Eins og einhver orðaði það á flokksstjórnarfundinum: Það mætti gjarnan ,,fríska upp á" ríkisstjórnina.

Ég hef heyrt þau sjónarmið að það sé óþolandi að ætlast til þess að við sýnum manndóm í þessum efnum á meðan þeir sem raunverulega hafa stýrt hér málum í 17 ár sitja fastir sem hrúðurkarlar á steini. (Það er jú engin trygging fyrir því að Árni fari þó Björgvin fari, meira að segja harla ólíklegt). Minnug erum við þess að Þórólfur Árnason reyndist eini maðurinn sem axlaði ábyrgð á olíusamráðshneykslinu - en furstarnir sátu áfram.

Með sömu rökum væri hægt að segja: Það borga nú ekki allir skattinn sinn - af hverju ætti ég að gera það? Nei. Samfylkingin er nú í ríkisstjórn í fyrsta skipti. Látum þess sjást stað að hún er ólík öðrum flokkum. Gerum kjósendur okkar stolta af okkur.

Kröftug umræða var á flokksstjórnarfundinum í gær. Það var mikilvægt. Margir vildu kjósa, margir vildu uppstokkun og margir voru á annarri skoðun. Ingibjörg Sólrún færði skýr rök fyrir máli sínu og var fylgin sér þó að henni tækist ekki að sannfæra alla fundargesti. Ég er þó sammála flestum fundarmönnum um eitt: Það er gott að hún er komin til baka og það af slíkum styrk að gneistaði af henni í ræðustól.

Nú fer í hönd tími sem reynir sannarlega á flokkinn. Og fólkið sem í honum er.

Heimgreiðslur í Kópavogi & Reykjavík

Orðrétt úr fundargerð bæjarráðs Kópavogs frá því í gær:

,,Frá bæjarstjóra, tillaga að breytingum á reglum um heimgreiðslum.Lagt er til að 2. gr. 3. mgr. verði “Heimgreiðsla fellur niður þegar barn nær tveggja ára aldri eða fyrr ef það fær vistun á leikskóla” í stað “Heimgreiðsla fellur niður þegar barn hefur leikskólagöngu.” Bæjarráð samþykkir tillöguna með fjórum greiddum atkvæðum. (Innskot OS: ekki afturvirkt)

Þetta þýðir einfaldlega það að Kópavogur er að taka afar skynsamlegt skref í átt frá heimgreiðslukerfinu. Áður var það svo að foreldrar í Kópavogi gátu valið heimgreiðslur umfram leikskólavist - óháð aldri barnsins. Foreldrar 3, 4 og 5 ára gamalla barna fengu greitt frá bænum ef þeir þáðu ekki leikskólapláss. Þessi ráðstöfun hefur einfaldlega ekki gefist vel, hvorki í Kópavogi né annars staðar, t.d. í Noregi. Ein birtingarmynd þess er að börn sem hafa annað móðurmál en norsku sleppa leikskólagöngunni alfarið sem hefur gríðarlega neikvæð áhrif á málþroska þeirra og velferð í grunnskólanum.

Þá er reynsla Kópavogsbúa sú að nú þegar syrtir í álinn hjá fjölskyldum hafa konur valið í ríkara mæli að fara heim, þiggja heimgreiðslur og börnin verða af leikskólagöngu. Út frá bæði jafnréttissjónarmiðum en ekki síst þroska- félagsfærni og uppeldissjónarmiðum er það varhugavert.

Eftir að hin nýja samþykkt tekur gildi í Kópavogi breytast heimgreiðslurnar sumsé í þjónustutryggingu, þ.e.a.s. ef leikskólapláss er sannarlega ekki í boði fyrir börn yngri en 2ja ára fá foreldrarnir greitt. Annars ekki.

Þetta höfum við bent á að þurfi að gerast í henni Reykjavík. Nú er næg þjónusta í boði fyrir börn yngri en 2ja ára enda leikskólar nær fullmannaðir. Hins vegar er ákvæði í reglum um þjónustutryggingu sem kveður á um að hún sé valkvæð. Því hefur Kópovogsbær nú breytt og spurning hvað Reykjavíkurborg gerir.

Nú förum við Bryndís Ísfold í Kópavoginn og tollerum Gunnar Birgisson!

Að láta sér ekki standa á sama

Það er mikil deigla í félagsstarfi Samfó þessa dagana. Sleitulausir fundir Framtíðarhópa allra málefna hafa farið fram síðastliðna 10 daga og í fyrrakvöld mættu 70 manns á aðalfund Samfylkingarinnar í Garðabæ. Það ágæta sveitarfélag hefur nú ekki beinlínis verið höfuðból flokksins og mér skilst að í fyrra hafi mátt telja aðalfundarfulltrúa á fingum annarrar handar. Þessi mæting segir sína sögu. 

Nýskráningum í flokkinn fjölgar jafnt og þétt og mæting á fundi slær met á hverjum degi. Sellufundi má finna í eldhúsum út um alla borg, alla morgna og öll kvöld. 

Fólk er óánægt, það þyrstir í lýðræði og samræðu. Það styður sitt fólk og gagnrýnir sitt fólk, það skilgreinir jafnaðarstefnuna í gjörbreyttu samfélagi og talar sig hást um pólitík, ný gildi, velferð og jafnrétti. Fólk talar um Evrópu og framtíðina. Fólk hefur áhyggjur og ber von í brjósti.

Það sem meira er um vert; fólk skráir sig til leiks og vill taka þátt í endurmótun samfélagsins. 

Nú er ekki tími til að sitja hjá og láta sér standa á sama. 

Bóndabeygja

Þórunn og Björgvin stíga fram og segjast vilja kosningar á næsta ári. Áður hafði Ágúst Ólafur lýst því yfir og nú taka Katrín, Steinunn Valdís og Ellert undir. 

Og það er ekki rétt sem fram kemur á Eyjunni að Ingibjörg Sólrún hafi einungis talað fyrir kosningum að loknu hefðbundnu kjörtímabili. Það hefur reyndar lítið farið fyrir ummælum hennar í Morgunblaðsviðtali fyrir tæpum þremur vikum en þar var hún innt eftir mögulegum kosningum. Hún nefndi að það væri óábyrgt að ganga burt í miðjum björgunarleiðangri en mælti svo: ,,Svo kemur nýtt ár og þá verða menn að meta stöðuna".

 

Það eru tæpar sex vikur til áramóta.

Sjálfstæðisflokkurinn er kominn í óþægilega bóndabeygju. 

Ég tók snarpan snúning á bloggsíðum Samfylkingarfólks í kvöld. Til sjávar og sveita, af öllum aldri og báðum kynjum. Samhljómurinn er nær algjör. Krafan um virkt lýðræði, lifandi samræðu og siðbót stjórnmálanna.   

Þess vegna gengum við til liðs við Samfylkinguna. Og hún hefur aldrei átt jafn mikið erindi við íslenskt samfélag sem nú. En hún þarf að finna rauða þráðinn sinn á nýjan leik. Hina lifandi samræðu sem er forsenda allra framfara. Og hún þarf að endurnýja umboð sitt. Hjá því verður ekki komist. 

(Hvað þá Sjálfstæðisflokkurinn eftir sín 17 ár á valdastóli. En ég eftirlæt samviskusömum flokksmönnum hans um uppbyggilegt aðhald fyrir sína forystu. Kona getur nú ekki gert allt sjálf...)

Er mig að dreyma?

Á morgun hyggjast ríkisstjórnarflokkarnir leggja fram frumvarp til breytingar á eftirlaunalögunum svokölluðu. 

Guð láti á gott vita. 

Ætli það sé Valgerðar frumvarp Bjarnadóttur - óbreytt? Það hlýtur að vera því tíminn er naumur. Ekki nema nýtt frumvarp hafi verið unnið að næturþeli og án þess að spyrjast út.

Opinn fund venligst

Samkvæmt nýlegum samþykktum geta fundir þingnefnda nú verið sendir út beint. Ég treysti Árna Páli og Ágústi Ólafi til að tryggja að þessi fundur verði öllum aðgengilegur.

Og engin vettlingatök strákar.

Jæja

Jæja. Nú verður að lyfta pottlokinu. Nú er IMF í höfn og lán frá öðrum þjóðum. Í Samfylkingu hefur fólk setið á sér - að svo miklu leyti sem það er hægt. Nú kemur suðan upp.

Jæja. Nú verður að taka ákvörðun um framhaldið - Hverjir bera ábyrgð? Ætla þeir allir að sitja áfram? Hverjir sátu í ráðuneytum fjármála og viðskiptamála, eftirliti og seðlabanka á meðan þessi ósköp dundu yfir? Ætla þeir að sitja áfram á meðan óháðir aðilar rannsaka málið? Eru það ekki sjálfsagðir mannasiðir að víkja sæti á meðan þjóðin sleikir sárin? Er það ekki forsenda heiðarslegs uppgjörs?

Jæja. Nú er þolinmæðin á þrotum. Við sem styðjum Samfylkingu og störfum innan hennar raða gerum meiri kröfur til hennar en samstarfsflokksins. Honum verður seint bjargað. Hann er ekki leiðarvísir þeirra sem aðhyllast lýðræðisleg stjórnmál og nútímaleg vinnubrögð. Hann er gamaldags valdaflokkur á villigötum. Í þá átt má Samfylkingin ekki stefna.

Jæja. Er ekki fokið í flest skjól þegar menn eru tilbúnir til að fara í meiriháttar stjórnkerfisbreytingar, sameina tvö kerfi með tilheyrandi fyrirhöfn, allt til þess að á bréfinu geti staðið: ,,Vegna skipulagsbreytinga verðum við því miður að tilkynna þér að starf þitt hefur verið lagt niður frá og með áramótum..."

Jæja. Er það ekki bara eins og að veigra sér við því að segja starfskrafti upp störfum - og leggja þess í stað niður fyrirtækið svo hægt verði að sveigja hjá því.

Jæja. Nú er tími óþægilegra ákvarðanna upp runninn.

Smugan

www.smugan.is er komin í loftið og lofar góðu. Þessi færsla er mögnuð. Og ég spyr eins og aðrir: Hver hefði trúað því?!

Skólar hér og í Danmörku

Hér má lesa frétt þess efnis að Danir stefna á að börn með sértæka örðugleika stundi nám í almennum hverfisskólum. Danir hafa verið miklir eftirbátar okkar Íslendinga þegar kemur að þeim sjálfsögðu mannréttindum barna að stunda nám í sínum hverfisskóla. Íslendingar standa sig vel að þessu leyti en hér á landi stundar um 1% barna nám í sérskólum, í Danmörku eru þau á milli 2-3% og í Finnlandi eru þau á milli 5-7%.

Það sem stingur mig þó er að stefnubreytingin er í hagræðingar- og sparnaðarskyni - ekki á forsendum réttinda barnanna. Ég held að Danir séu hér á miklum villigötum því skólastefna sem byggir á því að skólinn sé án aðgreiningar er enginn sparnaður fyrir skólakerfið í aurum og krónum talið. Það þarf mikið átak, viðhorfsbreytingu og fjármagn til að gera hverfisskólum mögulegt að mæta börnum með ólíkar þarfir. Þetta eru stærstu áskoranir íslensks skólakerfis, hér eftir sem hingað til. Út í slíka breytingu verður ekki farið á forsendum fjármagns, heldur forsendum sjálfsagðra mannréttind. Þar þarf að koma til einbeittur vilji stjórnvalda til að breyta samfélaginu til hins betra og skapa lærdómssamfélag þar sem hver og einn fær að njóta sín.

Danir eru reyndar óþroskaðri en við í skólamálum að mörgu öðru leyti, t.a.m. í orðræðu. Ég var í Kaupmannahöfn í vor og kíkti gjarnan á danska sjónvarpið á kvöldin. Í einum fréttatímanum var viðtal við borgarpólitíkus um aðstæður barna sem höfðu villst út af hinum gullna meðalvegi. Og það var ekki verið að skafa utan af því. "Problem-börn" var yfirskrift fréttarinnar og stjórnmálamaðurinn notaði trekk í trekk þetta orð yfir hópinn sem átt var við.

Vandræðabörn. Það eru mörg ár síðan við þroskuðumst upp úr slíku orðfæri. Guði sé lof.

Heyr heyr heimspekingar v/ Háskóla Íslands

,,Þegar brugðist er við vanda af þessu tagi sem leggur þungar byrðar á alla landsmenn er brýnt að dreifa þeim byrðum á sanngjarnan hátt. Mikilvægast er að tryggja öllum grundvallarforsendur þess að þeir geti tryggt sér og sínum farborða og gert áætlanir um líf sitt.

Sérstaklega þarf að standa vörð um hagsmuni þeirra sem eiga á hættu að missa húsnæði, flosna upp úr námi eða missa lifibrauð sitt. Í þessu tilliti verður líka að huga vel að kjörum barna, bæði með því að styðja við bakið á barnafjölskyldum og treysta eftir megni þær stofnanir sem ásamt foreldrum bera ábyrgð á menntun og uppeldi barna.

Hagur barna er mál þjóðarinnar allrar og prófsteinn á Ísland sem velferðarríki. Það er líka réttlætismál að ekki verði lagðar óhóflegar byrðar á þá hópa sem ekki eiga sér sterka málsvara, svo sem komandi kynslóðir og erlenda ríkisborgara sem hér búa.

Jafnframt verður að koma í veg fyrir að auður safnist á fárra manna hendur eða að einstaklingar njóti forréttinda í krafti aðstöðu sinnar. Einnig er brýnt að við enduruppbyggingu íslensks samfélags verði þau gildi höfð að leiðarljósi sem taka mið af lífi og viðhorfum beggja kynja og margbreytileika íbúa landsins. Nú veltur allt á að viðbrögð við yfirstandandi kreppu verði til þess að efla lýðræði á Íslandi og festa réttarríkið í sessi. Það er ekki síður mikilvægt að byggja upp réttnefnt lýðræðissamfélag en að koma fjármálum ríkisins í eðlilegt horf."

Svartar tölur

Það er gríðarlegt áhyggjuefni hversu hátt brottfall er úr framhaldsskólum á Íslandi. Brottfallið hefur lengi loðað við framhaldsskólastigið en í ljósi efnahagsástandsins eru þessar tölur svartari en áður. Í skýrslu norrænu ráðherranefndarinnar segir að ásamt fjármálakreppunni ógni brottfall úr framhaldsnámi framtíð íslenska vinnumarkaðarins.

Það segir sig sjálft því tvöfalt meira atvinnuleysi er meðal ófaglærðra en þeirra sem ljúka námi. Ástæður brottfallsins eru eflaust margar:

1) skipulag framhaldsskólans
2) mikil áhersla á bóklegt nám
3) lítil tenging við grunnskólann
4) Mikil vinnugleði fólks á aldrinum 16-25
5) Lítil virðing fyrir menntun?

Samkvæmt norrænum könnunum vinna íslensk ungmenni á þessum aldri mest allra með námi í öllum heiminum. Þetta breytist hratt þessa dagana og mikil hætta skapast í kjölfarið á því að ungir Íslendingar hætti námi vegna tekjumissis.

Ég var mjög ósátt við að kosningamál Samfylkingarinnar um ókeypis námsbækur fyrir framhaldsskólanema næði ekki inn í stjórnarsáttmálann. Jafnt aðgengi ungs fólks að menntun er forgangsmál hjá þjóð sem státar ekki af betri árangri í menntun þegna sinna en þetta. Ég vona sannarlega að stjórnvöld séu með aðgerðaráætlun á prjónunum til að sporna við brottfalli nú í vetur og þann næsta.

Ég hef lengi verið þeirrar skoðunar að sveitarfélögin eigi að reka framhaldsskólana, hið minnsta að rekstur þeirra og skipulag verði í nánu samstarfi við grunnskólann. Þar með næst samfella í menntun fólks frá 1-20 ára. Nýju grunnskólalögin kveða á um fræðsluskyldu til 18 ára aldurs sem leggur meiri ábyrgð á hendur hins opinbera - og ætti að herða stjórnvöld í baráttunni við brottfallið.

Sveitarfélögin sinna því sem stendur íbúunum næst; þjónustu við fjölskyldur, menntun, velferðarþjónustu, menningu, skipulagsmálum og samgöngum. Til þess að þau geti styrkt sig enn frekar verða þau að fá fleiri verkefni í fangið.

Fjör í Framsókn

Innansveitarkrónikur Framsóknar mega eiga eitt. Þær hafa gríðarlegt skemmtanagildi, myndmálið er óvenju sterkt og raunveruleikinn oft lygilegri en nokkur skáldsaga. 

Ég held það hljóti að verða fjör á laugardaginn. 

Vestmannaeyjar

Við hjónaleysin dvöldum í Vestmannaeyjum um helgina. Menningarhátíðin ,,Safnahelgi á Suðurlandi" var vel heppnuð en það var ekki síst merkilegt fyrir mig og bóndann að heimsækja eyjarnar því þangað höfðum við hvorugt komið áður.

Nú höfum við margsinnis séð myndir frá Eyjum, þó það nú væri. En náttúrufegurð staðarins greip okkur slíkum heljartökum að við munum vart annað eins. Skaparinn var sannarlega í góðu skapi þegar Eyjar urðu til þó þá sami skapari hafi nú oft látið óþyrmilega fyrir sér finna á staðnum með tilheyrandi eldglæringum og hættuspili hamfara.

Vestmannaeyjagosið, Tyrkjaránið og þetta einstaka bæjarstæði gera Vestmannaeyjar að sagnfræði- og náttúrufræðilegri perlu. Eyjafjallajökull í seilingarfjarlægð, Heimaklettur og eyjarnar í kring eru sem vinalegir tröllkarlar og bærinn sjálfur er snotur.

Kristín Jóhannsdóttir ferðamálafulltrúi Vestmannaeyja og fleiri góðir heimamenn gerðu helgina ógleymanlega, við þökkum fyrir gestrisnina og leggjum nú drög að fjölskylduferð til Eyja næsta sumar.

Kostir & gallar

Nú um mundir er eðlilegt að fólk velti fyrir sér hvort hreinlega ætti að skipta um gjaldmiðil, taka upp evru einhliða. Hér er fín analýsa hjá Eddu Rós Karlsdóttur þar sem kostir og gallar einhliða upptöku eru reifaðir.

Það væri auðvitað best ef stjórnvöld myndu reikna eins nákvæmlega og þau geta við þessar kringumstæður hvort borgaði sig fyrir okkur: að fleyta krónunni með tilheyrandi kostnaði og áhættu - eða skipta út gjaldmiðlinum sem Edda Rós telur að kosti í kringum 500 milljarða.

Ég finn það á fólki í kringum mig að sú óþægilega tilfinning er til staðar að við séum að setja óheyrilega fjármuni til bjargar ónýtum gjaldmiðli.

Síðan er það hið pólitíska áhættumat. Best færi auðvitað á því að ganga inn um aðaldyrnar í stað þess að taka upp evruna einhliða þvert á vilja Evrópusambandsins, valda með því óþarfa úlfúð og kannski meira vantrausti í alþjóðasamfélaginu.

Ég er hjartanlega ósammála Sirrýju Hallgrímsdóttur vinkonu minni og stjórnarkonu í Hvöt þar sem hún segir í Mogganum í dag að ESB-aðild eigi ekki við núna. Höfuðatriðið er í raun ekki hvort ESB-aðild framkvæmi kraftaverk fyrir íslenskt efnahagslíf akkúrat í dag, þó ég sé sannarlega þeirrar skoðunar að það sé þjóðþrifamál að sækja um. Höfuðatriðið er að flokkarnir geri það upp við sig hvort Ísland eigi heima í Evrópusambandinu eður ei.

Það fer að verða ansi knýjandi að flokkarnir komist að niðurstöðu í þeim efnum.

Ég heyrði í Vikulokunum að Valgerður Sverrisdóttir hafi komið með merkilega yfirlýsingu. Þáttastjórnandi spurði Valgerði hvort hún styddi Guðna Ágústsson sem formann, í ljósi slæmrar útkomu flokksins í skoðanakönnunum. Svarið var einfalt og n.k. á þessa leið:

,,Ég tel ekki tímabært að ræða það núna".

Heyrir það ekki til nokkurra tíðinda að varaformaður styðji ekki formann sinn opinberlega?
Nú hafa flest kjördæmafélög Framsóknar sent frá sér ályktanir síðustu daga. Mikil áhersla er lögð á Evrópusambandið í þeim ályktunum.

Miðstjórnarfundur Framsóknar næstu helgi stefnir í að verða spennandi.

Þrándur, Brúnn og Gunnar

That´s funny. Litlir fuglar úr öllum flokkum hvísla því stöðugt að mér að helstu þrándar í götu afnáms eftirlaunafrumvarpsins komi úr stjórnarandstöðunni. Annar er frá Brúnastöðum og hinn frá Gunnarsstöðum. 

Það fer að verða þröngt í kjöltu Davíðs. 

1999-2007

Það er leitun að öðrum eins árangri í að jafna launamun kynjanna og annan ómálefnalegan launamun og Reykjavíkurborg hefur náð. Í tíð Reykjavíkurlistans urðu straumhvörf í jafnréttismálum. Konum var treyst fyrir stjórnunarstöðum og fjölgaði um mörg hundruð % fyrstu árin eftir að Ingibjörg Sólrún og félagar tóku við stjórnartaumunum. Það hafði gríðarleg margföldunaráhrif í för með sér, ekki síst fengu konur jákvæðar fyrirmyndir, mikilvæga starfsreynslu og tækifæri. Fjölgun kvenna í stjórnunarstörfum hefur beina fylgni við minni kynbundinn launamun.

Reykjavíkurlistinn lagðist einmitt til atlögu við þann landsins forna fjanda; kynbundinn launamun. Innleiðing starfsmats gegndi þar mikilvægu hlutverki og samkvæmt viðamikilli rannsókn Önnu Borgþórsdóttur Olsen sem má lesa úrdrátt úr hér hafði það geysilega mikið að segja í að ráða niðurlögum kynbundins launamunar.

Anna rannsakaði launamun starfsmanna í fullu starfi í októbermánuði 1999, 2001, 2003, 2005 og 2007 óháð stéttarfélagi og vinnustað/sviði. Í ljós kom að dagvinnulaunamunur kynja fór úr 15% í 4% þegar tekið er tillit til aldurs, starfsaldurs hjá borginni, þjóðernis og flokkunar starfa samkvæmt starfsmati. Heildarlaunamunur kynja hefur minnkað minna eða úr 14% í 9% á tímabilinu og er sambærilegur við það sem er lægst samkvæmt erlendum könnunum.

Enn þarf þó að rannsaka margt, t.a.m. hvort greiðslur fyrir yfirvinnu og akstur séu á einhvern hátt ómálefnalegar en þessir tveir þættir hafa mikil áhrif á mismun heildarlauna. Eins er athyglisvert að fleiri karlar eru í starfsmatinu enda standa enn stórar kvennastéttir eins og kennarar og leikskólakennarar utan starfsmatins. Í ljósi þess hve jákvæð áhrif starfsmatið virðist hafa haft í baráttunni gegn kynbundnum launamuni held ég að aðkallandi sé að skoða hvort þessar stéttir eigi ekki fara í gegnum starfsmatskerfið.

Það skiptir máli hverjir stjórna. Enn á ný hefur Reykjavíkurlistinn sannað það.

Eitt stingur þó í augu. Kynbundinn launamunur er vissulega ómálefnalegur launamunur en af hverju að skipta um orðfæri nú þegar launamunur stafar yfirleitt af kynferði? Ég er ekki viss um að ég hætti að tala um kynbundinn launamun og taki upp ,,ómálefnalegur launamunur" í stað þess.

Svipuð umræða poppar upp öðru hverju hjá hægri mönnum sem vilja ekki tala um jafnrétti, heldur mannréttindi. Ég kýs að tala um bæði jafnrétti og mannréttindi - og veitir víst ekki af.

Vilji er allt sem þarf

Nú þegar stendur fyrir dyrum að raða í bankaráðin er gríðarlega mikilvægt að hópurinn sem valinn er verði sem fjölbreyttastur. Ekki bara karlar á vissum aldri heldur líka starfsmenn úr bönkunum sem fengu aldrei að móta stefnu sinna fyrirtækja síðastliðin sex ár. Líka almenna borgara sem nýta sér þjónustu bankanna. Líka fólk úr háskólanum og ekki bara viðskiptadeildunum heldur menntavísindadeildunum, siðfræðideildunum, heimspekideildunum og félagsvísindadeildunum. 

Vissuð þið að 80% af starfsmönnum bankanna eru konur? Gjaldkerar, þjónustufulltrúar, konur sem gegna ýmsum afar mikilvægum störfum í fjölbreyttum deildum bankanna? 

Atvinnulýðræði er lítið sem ekkert á Íslandi. Atvinnulýðræði er það þegar starfsmenn fyrirtækja, almennir starfsmenn ,,á gólfinu" fá að móta og hafa áhrif á sýn fyrirtækjanna sem þeir starfa fyrir. 

Kynjajafnrétti er lítið sem ekkert á Íslandi þegar kemur að þessum hlut þrátt fyrir stórlega aukningu og yfirburði kvenna þegar kemur að menntun síðastliðin ár. 

Síðan er auðvitað hægt að taka sér Steinunni Valdísi til fyrirmyndar og ganga enn lengra. 

Ríkisstjórnin má ekki falla á prófi númer tvö nú þegar 8 af 35 framkvæmdastjórum bankanna eru konur. Það er brot á jafnréttislögum fjandakornið!

Bless mislægu gatnamót

Sigur íbúasamráðs og skynsamlegrar samgöngustefnu hefur verið unnin í henni Reykjavíkurborg. Horfið hefur verið frá hugmyndum um þriggja hæða mislæg gatnamót á vegum Miklubrautar og Kringlumýrarbrautar. 

Þar með hefur eitt helsta stefnumál Sjálfstæðisflokks (og F-lista) í síðustu borgarstjórnarkosningum verið slegið út af borðinu. 

Fyrir tilstuðlan Samfylkingar var settur á fót samráðshópur um umferðarmál á gatnamótunum sem í sátu fulltrúar frá einum öflugustu íbúasamtökum borgarinnar, íbúasamtökum Hlíðahverfis. Eftir að hópurinn hafði vegið og metið helstu sjónarmið, íbúatölur og önnur gögn náðist samstaða um að leggja Miklubraut í stokk og láta núverandi gatnamót halda sér að öðru leyti. 

Okkar maður Stefán Benediktsson, elsti varaborgarfulltrúinn en engu að síður síungur, sat fyrir okkar hönd í hópnum. Frábær félagi, arkitekt, húmanisti og húmoristi. Hann hefur sannarlega staðið vaktina í þessari vinnu. 

Þöggun í boði Sjálfstæðisflokksins

Það hlýtur að vera fokið í flest skjól þegar sitjandi þingmenn - og öflugar konur í meirihluta kvarta sáran undan því að vera sniðgengnar þegar meiriháttar ákvarðanir eru teknar fyrir hönd þjóðarinnar. Kannski ætti þjóðin ekki að einblína á vonlausa þingmenn og tala fyrir fækkun þeirra. Kannski ættum við að tala fyrir því að hlustað sé á þá fulltrúa sem hún kaus!

Guðfinna, Ólöf og Ragnheiður Ríkharðsdóttir hafa allar talað opinskátt gegn peningamálastefnunni, sitjandi Seðlabankastjórn og með Evrópusambandsaðild. 

Ætli samflokksmenn þeirra séu að ,,taka þöggunina á´etta"? Refsa þeim fyrir óhlýðnina? Það hefur verið gert gagnvart hugrökkum sannleiksleitandi konum í gegnum tíðina. Með góðum árangri. Því er nú verr og miður. 

Haldið áfram baráttunni stelpur. Þjóðin er í gíslingu Sjálfstæðisflokksins og þið eruð eina vonin.

Forgangsmál

Þetta er gaman að sjá. Til að forgangsakreinarnar virki verða aðrir ökumenn að virða þær.

Sólarglætan

Sólarglætan í svartnættinu er sigur Barack Obama. 

Vonandi bíður bandarísku þjóðarinnar betri tíð með meiri jöfnuði, meira réttlæti og auknu jafnrétti. 

Vonandi. 

Konur sem þora

Einhverra hluta vegna eru konur fljótari að kveikja á því að peningamálastefnan sem rekin hefur verið á Íslandi er útrunnin vara. 

Þorgerður Katrín, Valgerður Sverrisdóttir og nú Ragnheiður Ríkharðsdóttir. 

Áður hafa Guðfinna Bjarnadóttir og Ólöf Nordal viðrað svipaðar skoðanir. 

Ekki þarf að taka fram að konurnar í Samfylkingunni eru á þeirri skoðun að lofta þurfi hressilega út, fitja þurfi upp á nýjum aðferðum og hætta að stappa í sama spínatinu. 

Í svipinn man ég ekki eftir konu í Frjálslynda flokknum sem hefur tjáð sig um Evrópumál. 

Ég man reyndar ekki eftir konu í Frjálslynda flokknum yfirhöfuð nú um mundir. 

Þá er einn flokkur eftir. Og nú bíðum við eftir skynsamri kvenmannsrödd (einhverri rödd ef út í það er farið) frá Vinstri hreyfingunni grænu framboði. Konu sem áttar sig á vanda heimila og fyrirtækja. Nauðsyn alþjóðlegrar samvinnu. Framtíðinni.

Konu sem skynjar hinn þunga nið tímans.

Anyone?

Stóri (þriðju)dagurinn

Bandaríkjamenn hafa löngum haft áhyggjur af dræmri kosningaþátttöku þar í landi. Margt kemur til; fyrirkomulag kosninganna hefur löngum þótt flókið og gamaldags og traust manna á kosningakerfinu er skiljanlega ekki beysið - sér í lagi eftir nauman sigur Bush yngri þar sem sterkur grunur lék á svindli. Þrýstihópar hafa þótt rýra áreiðanleika frambjóðenda vegna fjárausturs í kosningabaráttuna og svona mætti lengi telja. 

En stóra spurningin er:

Af hverju er kosið á þriðjudegi?

Amma hans Obama látin

Madelyn Dunham, amma Baracks Obama er látin, 86 ára að aldri. Hún hafði barist við krabbamein um hríð. 

Það er líklega ekki hægt að setja sig í spor manns sem barist hefur dag hvern í eitt ár fyrir því að verða forseti Bandaríkjanna. Hvernig líður honum daginn fyrir kjördag? Hvernig líður konunni hans og börnum? 

Sama dag missir hann ömmu sína sem skipti hann gríðarlega miklu máli. 

Ég óska Obama góðs gengis á morgun. Og vona heitt og innilega að hann fari með sigur af hólmi og fari betur með vald sitt en forveri hans.  

Óheppilegt

Birgi Ármannsyni þykir vanhæfissjónarmið ekki eiga við í máli þeirra ágætu manna sem fengnir hafa verið í eitt mikilvægasta og mest áríðandi verkefni næstu daga, vikna og mánaða. 

Þrátt fyrir það eru þessir tveir menn feður sona sinna, og synirnir eru þræltengdir fyrirtækjum sem eru þræltengd bönkunum sem þessir feður eiga að rannsaka. 

Birgi þykir þó óheppilegt þegar slík tengsl eru til staðar en það er svona meira eins og hvert annað hundsbit. Eða jafnvel eitthvað sem við getum alls ekkert aðhafst gegn. 

Svona dálítið eins og þjóðin telji 1.790 íbúa og háskólarnir hafi ekki útskrifað lögfræðinga síðan á 7. áratugnum. 

Hvorugt á við. 

Og ráðning þeirra á heldur ekki við. 

Húmor

Oft var þörf - en nú er það algjört möst - sagði meistari Megas eitt sinn á degi íslenskrar tungu. 

Oft var þörf til að halda í húmorinn en nú er nauðsyn. 

Dæmi: Vinkona mín skrapp í Vesturbæjarlaugina um daginn. Hún keyrir bíl sem er af tegundinni Suzuki Sidekick og árgerðin er 1997. Með fullri virðingu fyrir bæði honum og vinkonu minni er þessi jepplingur ein mesta drusla sem sést hefur á götum borgarinnar. Ég fylgdist með honum bræða úr sér fyrir tveimur vikum síðan en hann náði sér reyndar og er enn á götunni. 

Bíll með níu líf. 

Nema hvað. Þar sem vinkona mín er að opna sinn ágæta bíl á bílastæði Vesturbæjarlaugar er kallað til hennar frá hinum enda götunnar. 

Þar fer sameiginlegur kunningi okkar úr MH sem galar hátt og snjallt:

,,Það hafa nú ekki allir efni á jeppa á þessum síðustu & verstu"!

Skýringa þörf

Samkvæmt hinni öflugu fréttakonu Ragnhildi Thorlacius í sex fréttum Ríkisútvarpsins voru skuldir einhverra starfsmanna Kaupþings afskrifaðar - nokkrum dögum/vikum áður en Kaupþing var þjóðnýtt. 

Hvorki nýi né gamli bankastjórinn vildu tala við fréttakonuna.

Hér er skýringa þörf.

Nauðsyn heiðarlegs uppgjörs

Hér er svar Fjármálaeftirlitsins við spurningum Morgunblaðsins sem sprottnar voru af sögum þess efnis að skuldir væru felldar niður hjá lykilstarfsmönnum banka til að halda þeim í starfi. 

Tölvupóstur með slíkum sögum gengur nú á milli fólks og raunar hafa sögur þess efnis grasserað lengi. 

Það sem ósanngjarnast er að sögur sem þessar koma óorði á stór fyrirtæki þar sem fjöldi fólks starfar. Eins og sögur af bruðli, ofurlaunum og lúxus sem óhjákvæmilega koma afar illa við fólk á þessum síðustu og verstu tímum. 

Starfsfólk bankanna kom líka illa út úr hruni fjármálakerfisins, starfsmenn ákveðinna deilda sem tengdust mest útrásinni sem og framlínustarfsmenn. 

En til þess að geta hafist handa við endurmótun samfélagsins verður að gera upp þann kúltúr sem óneitanlega tengdist ákveðinni starfsemi bankanna. 

Fólkið í landinu átti þessa banka. Þeir voru seldir fyrir slikk. Og á örfáum árum var þeim siglt í kaf og nú eru bankarnir aftur komnir í eigu fólksins í landinu - með himinháa skuldabagga. 

Það er ósköp eðlilegt að fólk vilji vita hvað átti sér stað í millitíðinni. 

Synir Boga og Valtýs og spillingarsögur úr bönkunum

Það eru margar svona sögur í gangi. Og hljóta að reita alla til reiði. Svona sögur ýfa upp sögurnar af stuðinu hjá starfsmönnum þessara banka þegar gleðin stóð sem hæst. Sögurnar af Kaupþingsstarfsmönnum á dýrum veitingastöðum um helgar - og reikningurinn var yfirleitt sendur beint upp í Kaupþing. 

Sögur af Kaupþingsstarfsmönnum með milljónir á mánuði í leigubílum að hlæja og gera grín að launum leigubílstjórans. 

Rétt eftir að ríkið tók yfir Kaupþing var stór hópur starfsmanna á virkum degi á örvæntingarfullu kenderíi á ónefndum stað í miðbæ Reykjavíkur. Hópurinn stakk af frá reikningnum - eins og hann var vanur að gera þegar allt var í blóma - og ráðvilltur þjónninn stóð uppi með 80.000 króna ógreiddan reikning en gat vitanlega ekki sent hann beina leið til Kaupþings eins og venjan var að gera. 

Starfsmaður hjá Kaupþingi sagði mér eitt sinn frá konu sem vann í einni deild bankans. Mjög góður starfskraftur og hafði allt til brunns að bera til að komast í toppstöðu. En hún var fjölskyldumanneskja og vildi geta hætt klukkan 16.30 til að sækja barnið sitt á leikskólann. Hún var vitanlega alltaf mætt fyrst allra á morgnana til að þessi áætlun gengi upp. 

En hún kleif aldrei metorðastigann og var aldrei boðin stöðuhækkun. Og ástæðan var svo gott sem opinber; hún hætti svo snemma á daginn. Gott ef hún var ekki spurð hvort hún væri á leið í hádegismat þegar hún stimplaði sig út. 

Nú hefur dómsmálaráðherra falið ríkissaksóknara að gera skýrslu um stöðu og starfsemi íslenskra peninga- og fjármálastofnana á tímamótum í rekstri þeirra og eignarhaldi. Skýrsluhöfundar eiga að afla staðreynda um starfsemi bankanna og fyrirtækja í þeirra eigu og tilfærslu eigna, einkum á síðustu mánuðum starfseminnar. 

Ríkissaksóknarinn Valtýr Sigurðsson og fyrrverandi ríkissaksóknari Bogi Nilsson stýra gerð skýrslunnar og efnisöflun. 

Valtýr á son. 

Sá sonur er forstjóri Exista hf. sem er stærsti hluthafi Kaupþings hf., hann er líka stjórnarformaður Vátryggingafélags Íslands hf., Lýsingar hf., Líftryggingafélags Íslands hf., Íslenskrar endurtryggingar hf., Exista Invest ehf. og Exista Trading ehf. Meðal annars.

Bogi á líka son. 

Sá sonur er forstöðumaður á lögfræðisviði Stoða hf. Hann er jafnframt stjórnarformaður og fer með prókúru fyrir Stoðir Capital ehf., Stoðir Eignarhaldsfélag ehf., Stoðir Finance ehf. og FL Bayrock Holdco ehf. Meðal annars. 

Hafa menn ekkert lært? Þarf íslenska þjóðin ekki á því að halda núna að þessi mikilvæga skýrsla verði unnin af þeirri almestu fagmennsku sem völ er á? 

Ég segi eins og Lára V. Júlíusdóttir hæstaréttarlögmaður í frábærri grein í Mogganum í gær - 

VÖNDUM OKKUR. Fjandakornið.*

*Viðbót bloggara  

Halla Tómasdóttir í Guardian

Grein í Guardian eftir Íslandsvininn John Carlin um íslenska fjármálahrunið. Halla Tómasdóttir fer á kostum og talar um - ásamt Svöfu Grönfeldt - nauðsyn nýrrar hugsunar og femínískra gilda við endurmótun íslensks samfélags. 

Og almenningur á Íslandi er svei mér þá að hugsa á svipuðum nótum. Þess vegna er þetta mikilvægt frumvarp.

Eða heldur því einhver virkilega fram að heimurinn væri á heljarþröm ef konur og karlar hefðu stjórnað honum saman? Ef jafnvægi hefði ríkt?

Á miðvikudagskvöldið stendur Kvennahreyfing Samfó fyrir fundi á Hallveigarstíg 1 þar sem þessari spurningu verður eflaust svarað - ásamt mörgum öðrum. 

Frummælendur verða Lilja Mósesdóttir hagfræðiprófessor og sérfræðingur í kynbundnum launamuni, Elín Blöndal prófessor og forstöðukona rannsóknarseturs vinnuréttar- og jafnréttismála, Guðbjartur Hannesson þingmaður Samfylkingar og formaður félagsmálanefndar og Hallgrímur Helgason rithöfundur.

Framtíðin

Samfó stóð fyrir frábærum fundi í dag í Iðnó. Troðfullt út úr dyrum og hugvekjandi erindi. 

Stefán Ólafsson fræddi okkur um finnsku leiðina út úr kreppunni - nánar hér. 

Vilhjálmur Árnason siðfræðingur var með mjög gott erindi um samfélagslegt réttlæti og siðferðilega nauðsyn þess að axla ábyrgð. Hann fór yfir siðferðilegar viðmiðanir, t.a.m. ósannsögli, trúnaðarbrest, valdníðslu, dómgreindarleysi og eftirlitsleysi. 

Á Íslandi er skortur á hefð til að ,,refsa" fyrir brot á þessum siðferðilegu viðmiðunum. Engin furða að fólk sé reitt enda höfum við upplifað vænan skammt af öllu þessu undanfarna mánuði. Og undanfarin ár ef út í það er farið.   

Vilhjálmur fór líka yfir mikilvægi réttlátra leikreglna og réttlæti og þann flókna vef samvinnu sem þarf að spinna til að samfélagið fúnkeri. Fyrir áhugasama er hér fín grein eftir Hlyn Orra Stefánsson um stjórnspekinginn John Rawls og Réttlætiskenningu hans. 

Vilhjálmur talaði um mikilvægi þess að ,,allir væru á sama báti". Út á það gengur jú jafnaðarstefnan og lífssýn þeirra sem aðhyllast félagslegan jöfnuð og vilja berjast fyrir réttlátu samfélagi. 

Það er sérkennilegt en satt að til þessa orðatiltækis hefur forsætisráðherra og aðrir í Sjálfstæðisflokknum gjarnan gripið til undanfarnar vikur og mánuði. 

Dálítið ódýrt - við vorum nú aldeilis ekki öll á sama báti undanfarin ár þegar skattbyrði jókst hjá lágtekjufólki en minnkaði hjá fyrirtækjum og hátekjufólki. 

Við erum bara á sama báti þegar kemur að skuldadögunum. 

Á fundinum í dag var starf Framtíðarhópa á sveitarstjórnarstigi ræst með formlegum hætti. Þar eru á ferð 9 málefnahópar skipaðir sveitarstjórnarfólki af öllu landinu sem munu starfa fram að næsta landsfundi. Ég og Hafsteinn Karlsson förum við skólamálahópi þar sem leik- og grunnskólar sem og frístundamál eru undir. Þetta er í annað skipti sem Samfó hleypir Framtíðarhópum af stað - hér má lesa skilagreinar fyrstu Framtíðarhópanna. 

Allir sem áhuga á að taka þátt í starfinu láti mig vinsamlegast vita á oddny@reykjavik.is

Auglýst eftir villigötum

Getur einhver upplýst mig um á hvaða villigötum umræðan um eftirlaunafrumvarp þingmanna er? Það kemur ekki fram í frétt RÚV og ég hreinlega nenni ekki að hlusta á allan þáttinn til að komast að hinu sanna. 

Meinar Bjarni að umræðan eigi ekki rétt á sér? Á hún að vera einhvern veginn öðruvísi? 

Hvernig? 

Það er grátlegt að ekki sé hægt að afgreiða þetta fyrir jól. 

Tónlistarstefnur og straumar

Ég mæli með grein Atla Bollasonar í Lesbók dagsins í dag. Þar heldur Atli áfram að skilgreina og fjalla um tilvist, hlutverk - og hugsanleg endalok tónlistarstefnu sem oft er kennd við krútt. 

Tónlistarstefnur eða ,,sjönrur" koma og fara og það hefur verið gaman að fylgjast með krúttunum. Mikið af þeirra tónlist hefur haft gríðarleg áhrif, ekki síst plata Sigur Rósar Ágætis byrjun sem í minningunni olli viðlíka straumhvörfum hjá mörgum jafnöldrum mínum og Achtung Baby U2 gerði í byrjun 10. áratugarins. 

Þegar ég var hljómborðsleikari í Ensími undir lok síðustu aldar voru krúttin farin að gægjast fram. Sigur Rós var hljómsveit sem flestir báru mikla virðingu fyrir en á þeim tíma störfuðu þeir nær eingöngu ,,neðanjarðar" - áttu sauðtryggan en ákaflega lítinn aðdáendahóp. Síðan varð sprenging með Ágætis byrjun og fjölmargir tónlistarmenn fylgdu í kjölfarið. 

Ein er sú breyting sem ekki margir hafa endilega varpað ljósi á. Það er sú staðreynd að með tónlist krúttanna féllu múrar milli klassískrar tónlistar og þeirrar dægurtónlistar sem ,,er í gangi" hverju sinni. 

Á hljómsveitarárum mínum var ekki algengt að í rokk- og popphljómsveitum væri fólk með klassískan bakgrunn. Þetta voru tveir heimar, allsendis óskyldir og gott ef örlaði ekki á tortryggni á milli þeirra! Ekki þarf annað en að líta Amiinu, Ólafar Arnalds og miklu, miklu fleiri til að sjá að klassískur bakgrunnur er fín undirstaða fyrir annars konar tónlist. Þessu fagnaði ég ógurlega enda lengi talað fyrir því að klassísk tónlistarmenntun er því marki brennd að einangra sig. Án þess að hafa gert á því vísindalega könnun þá finnst mér sem þessi skil séu enn að dofna - og er það vel. 

Hér undanskil ég faglega menntun jazzista - en það er vitanlega löng hefð fyrir því að sprenglærðir jazzistar séu vinsælir dægurtónlistarmenn af öllu tagi. 

En þó ég stígi fast í minn klassíska fót, hafi spilað í poppskotinni rokkhljómsveit og orðið fyrir miklum áhrifum af tónlist Sigur Rósar - þá hef ég ekki í langa tíð orðið jafn uppnumin af íslenskri tónlistarsenu sem nú. FM Belfast, Sprengjuhöllin, Retro Stefson og Hjaltalín eru dæmi um ævintýralega ferskar og skemmtilegar hljómsveitir. 

Einlæg, vönduð og umfram allt - skemmtileg tónlist. 

Það er ekki verra að geta dansað við hana. 

Óneitanlega saknaði kona þess dálítið á tónleikum krúttanna.  

Dear Mr. President

Einfaldlega einn besti mótmælasöngur síðustu ára.

Hér á landi mega þeir taka sönginn til sín sem eiga.

Með fingurinn á þjóðarpúlsinum

Um þetta ætti að ríkja nokkuð góð sátt. 

Enda er almenningur á þessu máli. 

Bóndi minn er reyndar á því máli að hlutfallið ætti að vera 100% konur næstu þrjú ár. 

En hann er náttúrlega geggjaður og ábyrgðarlaus listamaður. Og með Davíð Oddsson á heilanum.

Af stelpusigrum, kreppumat og fréttamati

Stelpurnar fara á EM. Og við förum í ESB. Við munum ekki ganga þangað inn bein í baki - verðum meira svona borin inn á sjúkrabörum. En það er eins með lífið og fótbolta. 

Sumir leikmenn eru bornir út af á börum.   

Íslenska kvennalandsliðið er slík ljóstýra í myrkrinu að leitun er að öðru eins ! Takk stelpur fyrir frábæran fótbolta, frábæra liðsheild og frábæra stemningu. 

Við hjónin horfðum á boltann á meðan við þrifum og affrystum ísskáp og frystihólf. Það tók sinn tíma og eitthvað var um útrunnar vörur sem enduðu í ruslinu. Að verki loknu horfðum við á tandurhreinan ísskápinn og ósköp var hann snautlegur. Enda erum við orðin svo samansaumuð í seinni tíð að það er varla keypt í matinn. Brokkolísúpa var t.a.m. í matinn í kvöld. 

Sem eru svosem engar fréttir nema hún var líka í matinn í fyrrakvöld. 

Stefnan er tekin á að borða okkur út úr eldhúsinu. Tæma lagerinn. Nýta það sem til er. Og það reyndist vera til óskaplega mikið af brokkolísúpu. 

Nú virði ég fyrir mér efstu hilluna í brakandi hreinum ísskáp og óttast að við deyjum úr áður óþekktum næringartengdum meltingarstíflum því ég tel 23 krukkur með sólþurrkuðum tómötum, pestó, ólífum, Taco-sósu, rauðbeðum og kokkteilsósu, barbequesósu, undarlegri rauðvínssultu, grillsmjöri, capers og síld.  

En við hljótum að geta soðið pasta með og gert gott úr þessu. 

Allt er þetta spurning um framreiðslu. Eins og þetta hér. 

Ef kona væri virkilegt kvikindi myndi hún spyrja sig af hverju fyrirsögnin væri ekki: 

Þriðji minnsti flokkur á Íslandi.

Áfram stelpur

Í dag er kvennafrídagurinn, 24. október.

Ég kom undir þann dag árið 1975.

Ekki hefði foreldra mína grunað að 32 árum síðar væru örlög þjóðarinnar þau að sparnaður þeirra og framtíð barna og barnabarna væru jafn ömurleg og raun ber vitni.

Ég ætla samt að fagna í dag.

Jafnrétti á öllum vígstöðvum hefur aldrei verið jafn aðkallandi og einmitt nú.

Sendum karllæg gildi í frí - fífldirfsku, skammtímasjónarmið og áhættusækni.

Þá fyrst getum við hafist handa við að endurmóta íslenskt samfélag.

Með hagsmuni allra í huga.

Sjálfsvirðing

Tilfinningin sem þjakar marga landsmenn þessar vikurnar er vond. Okkur finnst sjálfsvirðing okkar engin. Íbúar sem tóku lítinn sem engan þátt í sukkinu, hugsuðu ágætlega um börnin sín, fjölskylduna og fjárhaginn er svo illa svikið.

Heiðarlegt uppgjör er algjör frumforsenda þess að við getum endurheimt sjálfsvirðinguna.

Forsætisráðherra sagði lítið í Kastljósinu í gær. Tilfinning okkar sem illa erum svikin er óbreytt. Það verður að eiga sér stað uppgjör, hið minnsta loforð um uppgjör, loforð um að e-ir verði dregnir til ábyrgðar.

Annars höfum við tapað öllu. Peningum, orðstír og æru.

En við getum enn endurheimt sjálfsvirðinguna ef nauðsynlegt uppgjör - með óháðum aðilum - fer í gang.

Kröftugar heitstrengingar (sem hefðu átt að heyrast strax, hátt og snjallt og helst á hverjum degi og á hverjum blaðamannafundi) um heiðarlegt uppgjör þar sem engu yrði eirt er óendanlega mikilvægt.

Nauðynlegar tilfærslur embættismanna sem gert hafa ófyrirgefanleg mistök upp á síðkastið myndu sannarlega hjálpa til.

Annars sýður upp úr.

Listin að læra

Anne Bamford heldur fyrirlestur í KHÍ í dag um gildi listmenntunar. Anne er vel kunnur prófessor og hefur unnið til fjölda viðurkenninga fyrir rannsóknir sínar. Í rannsóknum sínum ávarpar Anne mikilvægi sköpunar í skólastarfi og áhrif hennar á nýsköpun, félagslega þætti, jafnræði og fjölbreytileika.

Hún gerði meðal annars fræga rannsókn fyrir UNESCO á áhrifum lista á skólastarf sem hún lýsir í bókinni The Wow Factor. Rannsóknin náði til rúmlega hundrað landa og markaði mikil tímamót fyrir alla þá sem berjast fyrir frekari sköpun í skólastarfi.

Bókin hefur verið á náttborðinu hjá mér um hríð og var reyndar, ásamt ,,Vegvísi UNESCO um listfræðslu" kveikjan að skólastefnu fyrir nýju skólana í Úlfarsárdal sem mótuð var í hundraðadagameirihlutanum.

Á morgun verða svo málstofur þar sem ég meðal annarra mun gera heiðarlega tilraun til að lýsa sýn minni á gildi lista og menningar í skólastarfi.

El País

Halla Tómasdóttir, Svafa Grönfeld, Dagur B og fleiri um Ísland - á spænsku fyrir þá sem treysta sér í það.

Halla og Svafa koma inn á nauðsyn nýrrar hugsunar og gilda við endurmótun íslensks samfélags.

Flott hjá þeim.

Fram og Fjölnir

Ég heyrði hjá Heimi og Hansa á Bylgjunni rétt í þessu að Fjölnismenn og Frammarar hefðu slitið sameiningarviðræðum. Ástæðan mun vera sú að Fjölnismenn gátu ekki hugsað sér að nota nafnið Fram. 

Það kom ekki fram í fréttinni hvort Fjölnismenn gátu yfirleitt ekki hugsað sér Fram í nafninu; hvorki Fram-Fjölnir né Fjölnir-Fram.

Ef svo er harma ég þessa niðurstöðu og spyr: 

Eru hagsmunir barna og unglinga í Safamýri, Grafarvogi, Grafarholti og Úlfarsárdal forsvarsmönnum Fram og Fjölnis efst í huga?

Eða er hér um klassískt karlastolt að ræða?

Sigtúnshópurinn

Ein sterkasta almannahreyfing á sviði húsnæðismála sem sprottið hefur upp hér á landi er Sigtúnshópurinn. Sigtúnshópurinn var grasrótarhreyfing og náði miklum áhrifum með kraftmiklum aðgerðum í stuttan tíma. 

Frægur Sigtúnsfundur var haldinn haustið 1983 og hertók alla fjölmiðlaumræðu um langt skeið. Starfið hélt áfram um einhverja hríð en lognaðist út af á tveimur árum. 

En fyrir hverju barðist fólkið í Sigtúnshópnum? 

Vorið 1983 var launavísitalan tekin úr sambandi en lánskjaravísitalan látin halda sér. Lánin ruku upp úr öllu valdi en launin stóðu í stað og fólk stóð ekki í skilum. Fólk lenti í miklum vandræðum því lánabyrðin varð meiri en verðmæti eignanna. 

Þetta var kallað hið fræga ,,misgengi". Það rímar óneitanlega við verðtryggingardrauginn sem nú bankar upp á hjá fólki með fasteignir á íslenskum lánum. 

Pabbi minn, Sturla Þengilsson, sást lítið heima hjá okkur í Dísarásnum sumarið og haustið 1983 enda á kafi í baráttunni með Sigtúnshópnum. Hann minnist þessa tíma með miklu stolti og ég hef hann grunaðan um að vera eilífur aðdáandi Ögmundar Jónassonar eftir þeirra kynni.

Ég yrði ekki hissa ef skilgetið afkvæmi Sigtúnshópsins sprytti upp fljótlega. 

Ég heyrði afar skýra konu mæla á fundi Samfylkingarinnar um daginn. Sú var stærðfræðikennari og hún sagðist hafa reiknað það út með nemendum sínum að best væri fyrir fólk sem væri með fasteignir á íslenskum lánum og stæði í sæmilegum skilum - að hætta að borga af íbúðinni og láta bankann hirða hana. Svo hratt brenni inneignin upp ef verðbólgan æðir af stað. Þó miðaði hún við varkárar verðbólguspár. 

Ætli hún hafi þá ekki gert ráð fyrir því að leigja í kjölfarið. 

Ókeypis inn

Góðar fréttir að berast í hús. Ákvörðun um ókeypis aðgang að söfnum borgarinnar var tekin í tíð 100 daga meirihlutans og um áramótin opnuðust dyrnar upp á gátt.

Sama þróun hefur átt sér stað í löndunum umhverfis okkur - aðsóknin eykst til muna sé aðgangseyrir enginn.

Og nú kemur sér aldeilis vel að efnahagur fólks komi ekki í veg fyrir að það njóti okkar frábæru listasafna.

Ég hvet alla til að sækja söfn borgarinnar heim. Og raunar bókasöfnin og sundlaugarnar líka fyrst kona er byrjuð að telja upp margt af því góða sem borgin hefur upp á að bjóða.

Steingrímur J + Davíð

,,Það er of auðvelt fyrir ríkisstjórnina að benda á einn embættismann og losa sig við hann“

Segir foringi VG um Davíð Oddsson (neðst í fréttinni). Mér var bent á það um daginn að SJS hefur í darraðardansi síðustu vikna og mánaða aldrei vikið styggðaryrði að seðlabankastjóra - og hefur hann þó ekki sparað stóru orðin í hans garð í gegnum tíðina.

Athyglisverð staðreynd fyrir þann fjölda stuðningsmanna Vinstri-grænna sem fjölmennt hafa á mótmælafundi þar sem afsagnar seðlabankastjóra er krafist.

Rauðblikkandi viðvörunarljós

Ég gróf upp þetta viðtal við Kristrúnu Heimisdóttur frá 2005.

Yfirskriftin er: Rauðblikkandi viðvörunarljós (nauðsynlegt að skrolla niður lítið eitt) og á við þá uggvænlegu þróun sem þá þegar var mörgum áhyggjuefni. Nefnilega þá að allt of fáar konur voru leiðandi í mótun fjármálageirans þrátt fyrir mikla fjölgun þeirra innan deilda háskólanna sem tengjast fjármálageiranum.

Nú þegar krafan um ný gildi og nýja hugsun við endurmótun íslensks samfélags er hávær er ekki úr vegi að skoða hvernig við höfum nýtt okkar mannauð - og hvernig við nýtum hann í gjörbreyttu samfélagi næstu ára og áratuga.

Tilfinningin segir konu óneitanlega að fólk úr hugvísinda-, menntavísinda- og félagsvísindadeildum Háskólans komi til með að taka beinni og öflugri þátt í uppbyggingarstarfinu sem framundan er. Ekki síður en fólk úr viðskipta- og verkfræðideildum.

Jólympíuleikarnir nálgast

Árið 2005 hlotnaðist mér sá heiður að flytja erindi á fjölskylduþingi Félagsmálaráðuneytisins í Iðnó. Þingið var rétt fyrir jól og markmiðið var að vekja athygli á hinum sönnu gjöfum jólanna sem varla verða mældar í peningum einum saman. Erindið heitir ,,Jólympíuleikarnir" og er hér í heild sinni.

Ég legg nú ekki í vana minn að lesa gömul erindi á mánudagskvöldum en rakst á eftirfarandi klausu sem mér finnst eiga vel við í dag:

,,Rétt eins og ólympíuleikarnir eru jólin dýr - og þá er alveg sama hversu útsjónarsamt og vel skipulagt fólk er. Gjafirnar, jólatréð, fínu fötin, jólaskrautið og steikin taka sinn toll og ég þekki engan sem hefur ekki eytt aðeins meira en hann ætlaði sér á jólunum.

Margir Íslendingar eiga sand af seðlum sem þeir dreifa frjálslega í kringum sig á jólunum sem og endranær. En þeir eru líka margir sem eiga lítið og líða fyrir það í desember. Það er skuggaleg staðreynd að einstæðir foreldrar sem rétt svo tekst að láta enda ná saman, eyða samt álíka miklu í gjafir handa börnunum sínum eins og þeir sem eiga fullt af peningum. Ástæðan er auðvitað sú að enginn vill verða eftirbátur hinna, viðmiðið er sett af þeim sem nóg eiga og hinir reyna að sigla með straumnum. Auðvitað er það vel meint, það vilja allir gleðja börnin sín á jólunum.

En getur verið að íslenska þjóðin kunni ekki að fara með peninga? Kunnum við að vera rík?

Vandi fylgir vegsemd hverri eins og sagt er - og það er vissulega stutt síðan við vorum fátæk bændaþjóð með hor í nös og galtóma vasa - en ég vil kalla hina vel stæðu til ábyrgðar í þessum efnum, því það fylgir því ábyrgð að eiga pening og með því að berast á og kasta þeim í rándýrar gjafir og ríkmannlegt jólahald eru margir aðrir settir í vandasama stöðu.

Fyrir utan það hvaða lærdóm börnin okkar draga af þessari gengdarlausu eyðslu. Og það sem er svo grátbroslegt er að dýru gjafirnar staldra ósköp stutt við í höll minninganna. Ef hópur barna er inntur eftir dýrmætustu jólaminningunni kemur í ljós að hún var alls ekki dýr - hún kostaði bara ekki krónu. Það rifjast upp snjóþotuferðir, jólaball eða heimsókn til ömmu og afa í piparkökur og kakó. Jafnvel ómerkilegur músastigi kemur upp í hugann.

Ef þessi sami barnahópur er inntur eftir jólagjöfum síðastliðinna ára verður oft fátt um svör."

Áfram LRH

Ég sat fund með yfirstjórn Lögreglunnar á höfuðborgarsvæðinu í dag. Lygilega góður árangur sem LRH hefur náð á árinu - og það hefur farið hljótt um hann.

Sérstaka athygli mína vakti sú staðreynd að umferðarslysum hefur fækkað um 15% fyrstu 8 mánuði ársins 2008 miðað við sama tíma árið 2007.

Hér er eingöngu átt við þau óhöpp þar sem slys verða á fólki - alvarlegustu umferðarslysin þar sem líf og limir okkar eru í húfi.

Þetta er gríðarlega góður árangur umferðardeildar LRH og afrakstur þrotlausrar og nákvæmrar greiningarvinnu, forvarna og eftirlits.

Það kom fram á fundinum að samkvæmt fræðunum er talið ógerlegt að fækka umferðarslysum um meira en 5% - LRH gerði gott betur.

Ekki þarf að orðlengja um þjóðhagslegan ávinning og þann sparnað sem hlýst af því að umferðarslysum fækki um heil 15% á höfuðborgarsvæðinu.

Við höfum margoft tekið undir þau sjónarmið LRH að stofnunin þurfi meira fjármagn - til að auka hlut sýnilegrar löggæslu og öryggi íbúanna úti í hverfunum.

Einhvern veginn finnst konu þeir hafa unnið til þess með þessum frábæra árangri.

Ég man þá tíð...

Það er eins og þessi texti sé margra ára gamall. En hann er þó bara síðan í júlí. Það mun líða langur tími þar til lofgreinar á borð við þessa birtast í erlendum blöðum.

Sumar voru nú reyndar að gera okkur gráhærða - sér í lagi þær sem fjölluðu um Íslendinga eins og við værum einfeldningar með mosa í naflanum og sérviskulegar matarvenjur.

Kunningi minn skrifaði BA-ritgerð um álfatrú og vegagerð fyrir hartnær áratug.
Hann fær (fékk) ennþá viðtalsbeiðnir við evrópska og ameríska fjölmiðla - og þá sem álfasérfræðingur.

Greinin er hræðilega væmin en það er þó eitthvað sjarmerandi við þessa staðhæfingu:

If butterfly wings made a sound, the fluttering would sound like the lovely Icelandic language.

Þór er flottur

Mikið óskaplega þykir mér Þór Sigfússon oft mæla skynsamlega.


Það gerði hann líka hér.

Jafnvægi

Hérna þekki ég mitt fólk.

Við endurmótun íslensks samfélags verðum við að nýta allt okkar hæfa fólk. Sé litið til hins ævaforna tákns Yin og Yang er morgunljóst að í viðskiptalífinu hefur of mikið af Yang-i verið til staðar.

Nú er runninn upp sá tími þar sem skynsemi er ofar fífldirfsku, langtímamarkmið eru ofar skammtímamarkmiðum og áhættumeðvitund ofar áhættusækni.

Við höfum hreinlega ekki efni á því að nýta ekki krafta kvenna til jafns við karla.

Hausatalning er ekki aðalmálið, né heldur að alhæfa og kenna öðru hvoru kyninu um.

Rannsóknir sýna einfaldlega að þau fyrirtæki sem hafa sem jafnast hlutfall karla og kvenna þegar kemur að stjórnun eru í betra jafnvægi en önnur.

Þetta snýr að því að hafa kjark til að hleypa nýjum gildum að, leita jafnvægis og reglu. Það jafnvægi mun ekki nást nema allir komi að borðum þar sem ráðum er ráðið.

Að lokinni veislu

Airwaves lokið - og mér allri lokið um leið. Það er óneitanlega þyngra undan dansfætinum þegar komið er á fertugsaldurinn svei mér þá.

Margt gladdi eyrað en það sem stendur upp úr er:

Norsk/sænska trúbadorínan Ane Brun sem söng eins og engill í erlendu-bóka-deildinni í Mál & Menningu.

(Það er reyndar merkilegt hvað bókabúðir eru almennt fínir tónleikastaðir, M & M er eins og sniðið fyrir tónleikahald).

Berserkjapoppsveitin Robots in Disguise frá Bretlandi var geggjuð. Eingöngu skipuð konum með rétt ,,attitude". Frábært band!

Lay Low var svo með dásamlega útgáfutónleika á fimmtudagskvöldinu í Fríkirkjunni - utan Airwavesdagskrár. Þar átti yðar einlæg litla en löðurmannlega innkomu í tveimur lögum - ljúf skylda og takk fyrir mig.

Á Café Rosenberg voru svo trúbatrixur Off-Venue og eins guðaði ég á glugga þegar Hjaltalín lék fyrir Skífugesti á laugardaginn.

Sitthvað meira sá ég og heyrði en rúsínan í pylsuendanum var FM Belfast. Þvílík hljómsveit - það var mannbætandi að gleyma sér í gleðisveiflu á þessum síðustu og kannski verstu tímum.

How to make friends heitir nýja platan þeirra og hún er frábær.

Heimsborg og heimabær

Ég gekk niður Laugaveginn fyrir hádegi í dag og heyrði hvergi íslensku. Airwaves-hátíðin í fullu fjöri og bærinn troðfullur af glaðbeittu áhugafólki um góða tónlist.

Einu sinni á ári breytist Reykjavík í útlenska heimsborg. Mér líkar það vel þó heimabærinn sé ósköp notalegur svona inn á milli.

Ég ætla að þræða tónleikastaði um helgina - af nógu er að taka.

Fjöreggið

Jafnréttisráð ályktaði og ég tek undir hvert orð.

Athygli vekur að fulltrúi fjármálaráðuneytisins situr hjá.

Smekklaust

Það er smekklaust af Eyþóri Arnalds að þyrla upp ryki vegna peninga sem Árborg lagði inn á peningamarkaðsreikning í sumar. Það er ábyrgðarlaust af honum að slá sér til riddara í þessu erfiða ástandi - ef ekki einfaldlega smekklaust.

Mörg sveitarfélög eiga fjármuni inn á peningamarkaðsreikningum, fólk út um allt land á fjármuni inn á peningamarkaðsreikningum.

Sem betur fer eru svona upphlaup fátíð um þessar mundir. Í Reykjavík var þverpólitísk samstaða um aðgerðaráætlun í fjármálum borgarinnar þó svo að fólk hafi auðvitað mismunandi skoðanir á því hvaða leiðir eru bestar og hver forgangsröðin sé. Borgarbúar þurfa á því að halda að við sameinumst í þessu erfiða verkefni.

Íbúar landsins þurfa ekki á ódýrum upphrópunum að halda nú um mundir.

Það heitir að ala á óöryggi.

Jafnvægi milli kvenna og karla

Ég sakna þess hvað lítið er talað um mikilvægi jafnréttis og jafnvægis á þessum umbrotatímum. 

Það er morgunljóst að við endurmótun íslensks samfélags þurfa raddir og sjónarmið bæði karla og kvenna að heyrast - hátt og skýrt. 

Hvar er kvennahreyfing míns góða flokks? Hvar er jafnréttisumræðan meðal karla og kvenna á Alþingi? Nú er verið að skipa í ótal nefndir og allt á suðupunkti. Nú er lag að beita skynsemi og réttsýni og skipa konur og karla til jafns - til uppbyggingar réttláts samfélags. 

Þrátt fyrir góðan árangur jafnréttismála á mörgum sviðum íslensks samfélags þá má öllum vera ljóst að annað kynið fór fyrir fjármálaútrásinni sem nú hefur sviðið íslenska jörð svo um munar. 

Ætlum við ekki læra af því? 

Það er á svona stundum sem jafnréttismálin ættu að vera á tungubroddum allra ráðamanna - og kvenna. 

Karllæg gildi hafa ráðið för síðasta áratug. Krafa tímans er jafnvægi - með þátttöku beggja kynja.

Grein dagsins er eftir Steinunni Valdísi

Margan lærdóm má draga af atburðum síðustu vikna og mikilvægasta lexían er sennilega sú að okkur beri að vanda til verka og láta ekki stundarhagsmuni og von um fljóttekinn gróða teyma okkur til aðgerða í blindni án þess að huga vel að afleiðingunum til lengri tíma.

Það skýtur því óneitanlega skökku við að nú séu uppi kröfur um að kasta til hliðar heildstæðu mati á umhverfisáhrifum vegna álvers á Bakka við Húsavík vegna þess að „við höfum ekki efni á að tefja álversframkvæmdir“ eins og það er orðað. Það eru að mörgu leyti skiljanleg viðbrögð að vilja grípa tafarlaust til verka í þeirri von að draga megi með einhverjum hætti úr höggþunga þeirra áfalla sem á okkur dynja. En allra síst nú getum við leyft okkur fljótfærni og óðagot sem kann að koma okkur í koll þegar fram í sækir.

Það blasir við öllum að lög, reglur og eftirlit vantaði sárlega í aðdraganda þess að alþjóðlega lausafjárkreppan skall á og allt hrundi. Við skulum því fara að lögum nú, hversu mjög sem einhverjum kann að þykja þau þvælast fyrir framkvæmdagleði.

Ytri aðstæður hafa sjaldan eða aldrei verið óhagstæðari. Lánstraust Íslendinga er lítið nú um stundir og ekki á bætandi að veikja það með frekari lántökum til uppbyggingar og stækkunar álvera. Það væri óábyrg hagstjórn að auka skuldir í stað þess að hægja örlítið á og endurvekja traust hérlendis og erlendis. Fjárfesting okkar í áliðnaði er gríðarleg og skuldirnar miklar vegna hans. Tekjurnar eru síðan að mestu leyti bundnar við álverð sem fer hríðlækkandi. Það er því alls óvíst að álver sé okkar besti orkunýtingarkostur til framtíðar.

Það er satt að við þurfum að lifa veturinn, en við þurfum einnig að huga að komandi árum og áratugum. Styrkjum undirstöðurnar undir efnahagslífið á þann veg að þær dugi einnig börnum okkar og barnabörnum. Við höfum verið óþyrmilega minnt á ábyrgð okkar gagnvart komandi kynslóðum.

Rísum undir henni.

(Birt með góðfúslegu óleyfi Morgunblaðsins)

Fyrir opnum tjöldum

Opnir fundir þingnefnda komast líklega næst því að vera ,,hearings" - eða opnar vitnaleiðslur eins og bandaríska þingið hefur komist upp á lagið með. Fráfarandi bankastjóri Lehman Brothers fór ekki varhluta af þeim eftir gjaldþrot bankans. 

Alveg sjálfsagt að nýta fundi viðskiptanefndar til að kalla fram svör fyrir opnum tjöldum. Ég sé ekkert því til fyrirstöðu að fráfarandi forstöðumenn bankanna mæti og skýri mál sitt - sem og fleiri persónur og leikendur úr fjármálaheiminum.

Hallir fólksins

Ég var í Moskvu um helgina í fylgd með bónda mínum sem fagnaði útkomu bókar sinnar á rússnesku ásamt skáldbróður Einari Kárasyni. 

Um Moskvu mætti skrifa margt. Töfrandi borg og kraftmikil og kinkar þannig kolli til annarrar stórborgar, New York. Kraftinn eiga þær sameiginlegan en lítið annað. Þær eiga það þó sameiginlegt að enginn ferðalangur yfirgefur þær ósnortinn. 

Metróstöðvar Moskvuborgar eru með frægustu kennileitum borgarinnar. 

(Það er reyndar vafamál hvort kennileiti sé kennileiti ef það er staðsett neðanjarðar?)

Metróstöðvarnar voru byggðar sem hallir fólksins upp úr 1935 og áttu að sýna hversu gott rússnesk alþýða hefði það. Á meðan svalt hún heilu hungri - svona var nú kommúnisminn skrýtinn. Stöðvarnar eru skreyttar mikilfenglegum listaverkum í sósíalískum anda, stórkostlegum ljósakrónum, bogadregnum línum og flísum í fínasta stíl.

Ótrúleg, kynngimögnuð, heillandi og ógleymanleg salarkynni.   

Framtíðin yfir grjónagrautnum

Sigurður Úlfar sendi inn langa athugasemd við síðasta pistli mínum sem ég eyddi fyrir gáleysi - ég biðst forláts á því. Þar hvatti hann mig og aðra sambandssinna til að nálgast umræðuna um ESB með haldbærum rökum og ekki sem trúarbrögð.

Ég gæti ekki verið meira sammála og tíni því til í fljótheitum - rétt á meðan grjónagrauturinn mallar - tíu góðar ástæður fyrir því að búa í haginn fyrir komandi kynslóðir. 

En fyrst - örstuttur formáli: 

Krónunni getum við því miður ekki treyst lengur, hún er of lítil. Upptaka annars gjaldmiðils er því óumflýjanleg. Það liggur beinast við að horfa til Evrópu og því eru allmargir sammála. 

En hér koma ástæðurnar tíu:

1) Gengissveiflur minnka strax við aðild og hverfa við upptöku evru. Það munar aldeilis um minna fyrir íslensk heimili og fyrirtæki.

2) Vextir lækka í 4-5% sem þýðir 700.000 sparnað á ári í vaxtakostnað fyrir fjölskyldu með 20 milljóna króna fasteignalán.

3) Matvælaverð lækkar um 20-25% sem kemur sér vel fyrir alla og best fyrir barnafjölskyldur og lágtekjufólk, öryrkja og aldraða. Heima hjá mér á Sjafnargötunni þýðir þetta hátt í 300.000 krónur á ári. 

4) Ísland fær bakhjarl í Evrópska seðlabankanum. Íslendingar munu ekki geta firrt sig ábyrgð á eigin hagkerfi en bakhjarlinn veitir okkur nauðsynlegan stöðugleika og tiltrú. 

5) Útflutningur til evrusvæðisins eykst til muna - landsframleiðsla sömuleiðis. 

6) Viðskiptakostnaður við evrusvæðið hverfur.

7) Íslenskur sjávarútvegur fær tollfrjálsan aðgang að mörkuðum í Evrópu, sem eykur virði aflans og skapar möguleika á frekari vinnslu á Íslandi. 

8) Evrópusambandið á ekki rétt á svo mikið sem einu kílói af kvóta í íslenskri lögsögu eins og löggjöf ESB er uppbyggð. Án undanþágu eða tilslakana. Þetta er staðfest af framkvæmdastjóra í málefnum Norður-Atlantshafsins hjá Evrópusambandinu. Ástæðan? Ekkert erlent ríki hefur veiðireynslu í íslenskri lögsögu. 

9) Íslenska landbúnaðarkerfið er eitt af þremur dýrustu landbúnaðarkerfum í heiminum. Aðild að Evrópusambandinu veitir bændum nauðsynlegt skjól vegna þeirra breytinga sem eru framundan á vettvangi Alþjóðaviðskiptastofnunarinnar og nauðsynlegt rekstraröryggi. 

10) Atburðir síðustu vikna sýna svo ekki verður um villst að Ísland verður fyrir beinum áhrifum af alþjóðlegum atburðum. Með aðild að ESB endurheimtum við möguleikann á að móta eigin framtíð og hafa áhrif á heimsatburði. Fullveldi Íslands eflist við Evrópusambandsaðild. 

Engin trúarbrögð hér á ferð. Gott væri að fá haldbær rök á móti fyrir því hvaða gjaldmiðil við ættum að taka upp nú þegar krónan hefur runnið sitt skeið á enda? 

En nú er grauturinn tilbúinn. Steingrímur Hermannsson sagði síðast þegar þjóðarskútan fékk alvarlega ágjöf að nú þyrfti fólk að sýna aðhaldssemi og elda grjónagraut. Hann mælti með því að láta grautinn standa í korter á eldavélinni eftir að slökkt hefur verið undir. Síðan þá hefur mín fjölskylda ávallt farið að þessum ráðum og grauturinn heppnast undantekningarlaust vel. 

Táknrænt

Ég reiddi fram vegabréfið á Kastrup og glaðbeittur danskur maður um fimmtugt skoðaði það í bak og fyrir. Hann horfði til mín kankvís og spurði svo hlæjandi:

,,Island? Nu må I rejse med Ökonomi, eller hvad?"

Hláturinn var aðeins of glaðhlakkalegur fyrir minn smekk en ég tók mitt vegabréf og hélt áfram göngunni. Þegar ég var komin lengra fann ég fyrir sviða í brjóstinu. Ég tók skensið raunverulega nærri mér.

(Sem er ólíkt mér því ég læt mér yfirleitt fátt fyrir brjósti brenna.)

En ég hef aldrei ferðast á Saga Class.

Ekki frekar en þorri Íslendinga. En við skulum samt borga brúsann.

Og börnin okkar og líklega barnabörnin líka.

Ég mæli með grein Ingibjargar Sólrúnar í Morgunblaðinu í dag. Velkomin aftur Solla, þín hefur verið sárt saknað.

Tegundir

Það eru tvær tegundir manna. 

Þeir sem berjast í bökkum.

Og þeir sem berjast í bönkum.* 

Fyrrnefndi hópurinn hefur stækkað geysihratt síðustu daga. 

*Nafnlausi félagsráðgjafinn

Raunverulegir vinir

Ég tek það fram að ég vil ekki sjá þessa ríkisstjórn klofna. Ég styð mitt fólk af öllum mætti - ríkisstjórnina í heild sinni styð ég af veikum mætti. 

Stjórnarkreppa er ekki á efnahagskreppuna bætandi. En eftir dæmalausar yfirsjónir í efnahagsstjórn síðastliðins áratugar hlýtur Sjálfstæðisflokkurinn að sjá sóma sinn í því að horfa til framtíðar. 

Við þurfum ofboðslega mikið á framtíðinni að halda núna. 

Framtíðin er í Evrópu. Þar eigum við heima. Í Evrópusambandinu er samtrygging milli þjóða. Raunverulegar vinaþjóðir. 

Og eins og allir vita þá vaxa menn af sannri vináttu - þeir minnka ekki.* 

Bandaríkjamenn skulda okkur ekki neitt - why should they? 

Ef Rússalánið gengur eftir skuldum við Rússum helling. Það er nú engin draumastaða.

*Þetta er skot á hina hlægilegu minnimáttarkennd þeirra sem halda að Ísland tapi sjálfstæði sínu og minnki á einhvern hátt við að ganga í Evrópusambandið. 

Sextán spurningamerki og ein upphrópun

Hvernig gat þetta komið fyrir eina ríkustu þjóð í heimi? Hvernig gátu stjórnvöld leyft fjármálamarkaðnum að hafa frítt spil, án eðlilegra leikreglna, án réttmætra spurninga, án aðvörunarorða?

Hvernig gátu viðskiptamenn farið svo glannalega og illa að ráði sínu? Spilað með peninga almennings eins og þeir væru í spilavíti? Eins og það væri skemmtilegur leikur? Gert íslensku þjóðina ábyrga fyrir innistæðum Breta?

Hvernig gátu þessi mistök átt sér stað? Og eiga sér enn stað? Með þjóðnýtingu Glitnis? 

Hver á að rannsaka þetta allt saman? Og hvenær hefst sú rannsókn?

Hvað er í gangi með þá sem eiga í viðræðum við vinaþjóðir og aðrar þjóðir? Norðmenn segjast ekki hafa verið beðnir um aðstoð - eru þeir ekki vinaþjóð? Höfuðsnillingurinn Halldór Blöndal rýkur svo í fjölmiðla og segir lán frá Rússum í hendi - eftir eitt símtal... Það þurfti að leiðrétta af Rússum. Þetta eru auðvitað grátleg vinnubrögð.

Reiðin stafar líka af því að tveimur spurningum er ósvarað: Ein tengist fortíðinni, hin framtíðinni. 

Af hverju er ekki skipt um yfirstjórn í Seðlabanka Íslands? Ókei, SÍ starfar auðvitað eftir stefnu stjórnvalda hvert sinn (eða á hið minnsta að gera það) og því er næsta spurning meira áríðandi:

Af hverju er ekki gefin út yfirlýsing um framtíðarfyrirkomulag gjaldeyrismála? Aðildarumsókn að ESB, stefnu í átt að upptöku evru?

Eitthvað!

Í hita augnabliksins

Það er kannski best að bíta í tunguna á sér núna og segja sem minnst. 

En ég greip þó orð forsætisráðherra á lofti um að nú skuli aðlaga fjármálakerfið íslenskum aðstæðum.

Einmitt kæri forsætisráðherra. Og þá liggur beinast við að aðlaga íslenskt hagkerfi að því evrópska.

Nú er hugur minn hjá íslensku launafólki, fjölskyldufólki, láglaunafólki, nær öllum Íslendingum. 

Fólki sem þáði góð ráð hjá bönkunum og tók myntkörfulán, fólki sem keypti sér íbúðir á 90-100% lánum, fólki sem einfaldlega spennti bogann of hátt í góðri trú. Fólki sem hafði ekki kost á öðru því hvernig átti það annars að koma sér upp þaki yfir höfuðið???

Svo eru það allir hinir. Sem sátu á sér og voru skynsamir. Sem áttu sparnað. Þeim blæðir líka. 

Því það er alltaf svo - þegar öllu er á botninn hvolft - að það er blessaður almenningur sem tekur skellinn. 

Almenningur sem mátti horfa upp á misskiptingu auðsins vaxa, vaxa og vaxa. Og hallærislega lúxusstæla, kaupréttarsamninga og stjarnfræðilegar launaupphæðir sem venjulegu fólki flökraði við.

Nú skora ég (ég ætla að umorða þetta í hita augnabliksins). Nú hrópa ég á mitt fólk í ríkisstjórninni að standa í fæturna og krefjast þess að við horfum til framtíðar, stefnum á aðild að ESB og skiptum um gjaldmiðil í fyllingu tímans. Mér stendur innilega, hjartanlega og einlæglega á (skít)sama um það sem stendur í  stjórnarsáttmálanum á þessari stundu. 

Ég á tvö börn - þriggja ára og fimm ára. Þau eiga ekki að þurfa að upplifa þennan dag þegar þau eru komin á fullorðinsár. 

Ég trúi því ekki

fyrr en ég tek á því að ríkisstjórnin ætli sér að kynna aðgerðaráætlun sem gerir ekki ráð fyrir samráði við verkalýðshreyfinguna.

Ég trúi því bara ekki.

Ef það er gert þá kallar það á fleiri krísur en nauðsyn krefur. Og nógu djúpt höfum við sokkið.

Gott hjá kennurum

Þetta er til fyrirmyndar. Ég á lítinn fimm ára trítil og hann er býsna uggandi um ástandið - hvað þá stálpuð börn og unglingar sem geta tekið fjármál fjölskyldunnar töluvert inn á sig undir venjulegum kringumstæðum.  

Á svona stundum þakkar kona fyrir gott menntakerfi og meðvitaða kennara. 

Hækkun leikskólagjalda

Það er ekki rétt sem kemur fram í máli forsvarsmanns Hjallastefnunnar í 24 stundum í dag að sjálfstætt reknir leikskólar í borginni fái lægri niðurgreiðslu en borgarreknir. Þvert á móti gerði t.a.m. Laufásborg glimrandi góðan samning við Reykjavíkurborg auk þess að fá afhentan rótgróinn hverfisleikskóla til einkareksturs. Laufásborg er með mun betri samning en flestir aðrir sjálfstætt reknir skólar og greiðslur til sjálfstætt rekinna leikskóla hafa hækkað til muna á þessu kjörtímabili.

Fyrir rúmlega ári síðan samþykkti meirihluti leikskólaráðs að ganga til samninga við Hjallastefnuna og fela þeim rekstur Laufásborgar. Við í Samfylkingunni greiddum atkvæði á móti vegna þess ákvæðis í samningnum að Laufásborg mætti hækka leikskólagjöldin. Fyrst í stað fylgdu leikskólagjöldin öðrum leikskólum en nú hefur Laufásborg ákveðið að hækka þau um 15%.

Að mínu mati hafa sjálfstætt reknir skólar borð fyrir báru til að mæta óvæntum útgjaldaliðum. Þeir eiga ekki að þurfa að hækka gjöld til foreldra og í þessu árferði finnst mér það með öllu ótækt. Ég hef í sannleika sagt áhyggjur af því að þessi meirihluti - sem svo einarðlega gengur fram í þágu sjálfstætt rekinna leikskóla á kostnað uppbyggingar almennra leikskóla - geti vel hugsað sér að gefa gjaldtöku í sjálfstætt reknum skólum algjörlega frjálsa.

Það væri gott að fá staðfestingu á því að svo er ekki.

Annars er hér að finna margvíslegan fróðleik um Hjallastefnuna, matsskýrslu um leikskóla sem starfar eftir hjallískri stefnu.

Skyndifundur

Nú mætti ætla að drægi senn til tíðinda.

Í Herðubreið er þetta helst

Kona hlakkar yfirleitt til dynksins úr forstofunni þegar Herðubreið skellur í gólfið. Enda tímaritið sneisafullt af góðu efni sem höfðar misvel til manns hverju sinni, sem von er. 

Rósa Erlingsdóttir á góða grein um stjórnmál og kynjahlutverk sem er allrar athygli verð. Þar fjallar hún um dönsk stjórnmál og það sem mætti kalla afdrifarík mistök Helle Thorning-Schmidt og jafnaðarmannaflokksins að setja ekki jafnréttismálin ákveðið á dagskrá í síðustu kosningum. 

Eins er skemmtileg ferðasaga þeirra Önnu Pálu og Evu Bjarnadóttur frá Ísrael þar sem þær lýsa örvæntingarfullum tilraunum til að ná eyrum sofandi Íslendinga eftir að hafa verið klófestar af yfirvöldum í Tel Aviv.

Páll Ólafsson - hið eina sanna ástarskáld Íslendinga - fær umfjöllun af hendi Guðmundar Andra. Ljóðin hans eru einfaldlega stórkostleg og vandfundin sú manneskja íslensk sem elskað hefur heitar en hann. 

...Mig langar svo að lifa og vaka,

sú löngun vex með hverri stund,

og lífsglaður þér mín kvæði kvaka.

Þá kviði´eg ekki að hníga í blund,

ef að samviskan sagt mér getur

seinast þegar andann dreg:

Konu sína´enginn kyssti betur

né kvað um hana líkt og ég. 

Rómantískara verður það varla.